Get Adobe Flash player

Η ΑΛΛΕΡΓΙΟΓΟΝΟΣ ΧΛΩΡΙΔΑ ΤΗΣ ΚΕΡΚΥΡΑΣ©

Υπό του Δρ Δημητρίου Ν.  Γκέλη, Ευδοξίας Χαλιδιά, Αγγέλου Σ. Σπύρου

Η αεροβιολογία χρήσιμη στην έρευνα των ΩΡΛ αλλεργικών παθήσεων

altΗ Κέρκυρα είναι κατάφυτη με Ελιές. Οι γυρεόκοκκοι της ελιάς έχουν έντονη αλλεργιογονικότητα.  Η Ελιά ανθοφορεί  από τις 15 Μαίου ως τις 10-15 Ιουνίου. Οι αλλεργιογόνοι γυρεόκοκκοι της ελιάς μεταφέρονται κυρίως με τον άνεμο και όταν εισπνέονται από τα ευαισθητοποιημένα προς αυτούς άτομα προκαλούνται συμπτώματα αλλεργίας από τη μύτη, τα μάτια και τους βρόγχους. Συμπτώματα αλλεργικής ρινίτιδας, αλλεργικής επιπεφυκίτιδας και αλλεργικού άσθματος εμφανίζουν όσοι κάτοικοι της Κέρκυρας είναι ευαισθητοποιημένοι στα αλλεργιογόνα της ελιάς, αλλά και οι περιηγητές που επισκέπτονται το νησί την εποχή της ανθοφορίας των ελαιοδένδρων

H νήσος του Αλκίνoου και της Ναυσικάς, με τους φιλόξενους κατοίκους της είναι ένας

 

alt

Δρ Δημήτριος Ν. Γκέλης

Ιατρός, Ωτορινολαρυγγολόγος, Οδοντίατρος, Διδάκτωρ της Ιατρικής του Πανεπιστημίου Αθηνών, Iατρικός ερευνητής, Συγγραφέας

τ. Πρόεδρος της Πανελλήνιας Εταιρείας Ωτορινολαρυγγολογίας- Χειρουργικής Κεφαλής και Τραχήλου (2003-2005)

τ. Πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Ωτορινολαρυγγολογικής Αλλεργίας, Ανοσολογίας και Ρογχοπαθειών

Μέλος της Ελληνική Εταιρεία Μελέτης των Εφαρμογων της Βοτουλινικης Τοξίνης στην Ωτορινολαρυγγολογία (ΕΛ.Ε.Μ.Ε.ΒΟ.ΤΟΞ.ΩΡΛ) 

Μέλος επί 20 έτη της European Academy of Allergology and Clinical Immunology

Κόρινθος 20131, Τηλ. 741026658, 6944280764,e-mail:

pharmage@otenet.gr,   www.gelis.gr

 www.pharmagel.gr., www.orlpedia.gr,  www.allergopedia.gr, www.gkelanto.gr

 

alt

Ευδοξία Χαλιδιά      Ιατρός, Ωτορινολαρυγγολόγος, Υποψήφια Διδάκτωρ της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών

Μέλος της Ελληνικής Εταιρείας ΩΡΛ Αλλεργίας Ανοσολογίας και Ρογχοπαθειών

Ελληνικής Εταιρείας Φωνιατρικής καιβ Φωνητικών Τεχνών

ΩΤΟΡΙΝΟΛΑΡΥΓΓΟΛΟΓΚΟ  ΙΑΤΡΕΙΟ

Ελληνικής Εταιρείας Μελέτης των Εφαρμογών της Βοτουλινικής Τοξίνης στην Ωτορινολαρυγγολογία (ΕΛ.Ε.Μ.Ε.ΒΟ.ΤΟΞ.ΩΡΛ)

Ελληνική   Ρινολογική Εταιρεία-Πλαστικής Χειρουργικής Προσώπου

  ΜΟΝΑΔΑ ΕΡΕΥΝΑΣ ΚΑΙ  ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ 

 ΩΤΟΡΙΝΟΛΑΡΥΓΓΟΛΟΓΙΚΩΝ ΑΛΛΕΡΓΙΚΩΝ ΠΑΘΗΣΕΩΝ, ΚΕΡΚΥΡΑΣ

Μονάδα Κοσμητικής Ωτορινολαρυγγολογίας  Κέρκυρας

Διεύθυνση Ιατρείου: Άγιος Ματθαίος Κέρκυρα. Τηλ. 26610 75066 & 693.63.11925 e-mail: ent.chalidia@gmail.c

ΙΔΙΑΙΤΕΡΑ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΑ:

Ωτορινολαρυγγολογία Παίδων και Ενηλίκων, Βαρηκοία, Εφαρμογές ακουστικών βαρηκοίας, Ίλιγγος, Εμβοές ώτων, Ωτορινολαρυγγολογική Αλλεργία (δερματικές δοκιμασίες και απευαισθητοπίηση, Διαταραχές όσφρησης και γεύσης, , Φωνιατρική και διαταραχές της φωνής, λόγου και κατάποσης. Πλαστική -αισθητική χειρουργική προσώπου, 

alt

Άγγελος Σ. Σπύρου

Χειρουργός,

Μαιευτήρας- Γυναικολόγος

Σταματίου Δεσύλλα 17,

Κέρκυρα 491 31

2661 022444

6974717817

spyrouangelos@hotmail.com
spyrouangelos@hotmail.com

ΙΔΙΑΙΤΕΡΑ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΑ: Χειρουργική Γυναικολογία, μαιευτική, Ογκολογία, Περιβαλλοντική Ιατρική, Δημόσια Υγεία, Προληπτική Ιατρική

παράδεισος , όταν την επισκέπτεσαι την άνοιξη. Παντού υπάρχει πυκνή βλάστηση και ανθισμένα φυτά, που μοσχοβολούν.

Αμέσως νοιώθεις μια δυναμική αναζωογόνηση και ένα συναίσθημα ότι η φύση ξαναγιεννέται για σένα, σκορπώντας τη δημιουργική ενέργειά της προς όλους

Όμως, ενώ οι περισσότεροι έχουν αυτά τα συναισθήματα χαράς και ευεξίας καθώς εκτίθενται στα φυσικά ερεθίσματα της άνοιξης, εν τούτοις ένα ποσοστό των κατοίκων, αλλά και των επισκεπτών του νησιού δεν είναι ευχαριστημένο και θα προτιμούσε να μην υπήρχε η άνοιξη.

Όσοι πάσχουν από αλλεργική ρινίτιδα ή αλλεργική ρινοεπιπεφυκίτιδα ή από αλλεργικό άσθμα, μόλις έρθει η άνοιξη εμφανίζουν τα συμπτώματα αυτών των δυσβάσταχτων, αρκετές φορές,  καταστάσεων. Ενώ όλοι μας εισπνέουμε τον καθαρό αέρα της ανοιξιάτικης ατμόσφαιρας, εντούτοις, ορισμένοι φυσιολογικοί άνθρωποι εκδηλώνουν συμπτώματα από τη μύτη ή τους βρόγχους ή τα μάτια, χωρίς να είναι άρρωστοι. Τα συμπτώματά τους αυτά οφείλονται σε αλλεργία, δηλαδή ο οργανισμός τους αντιδρά με άλλο έργο,  μόλις εισπνεύσουν τον καθαρό αέρα, ο οποίος όμως περιέχει αλλεργιογόνους γυρεόκοκκους, που παράγονται από ορισμένα φυτά, που ανθίζουν κυρίως την άνοιξη.

 

Η σχέση της αεροβιολογίας και των Ωτορινολαρυγγολογικών αλλεργοπαθειών

Aπό το 1977, μέχρι σήμερα , που ασκώ το επάγγελμα του γιατρού-ωτορινολαρυγγολόγου στην Κόρινθο, μεταξύ των επιστημονικών και ερευνητικών ενδιαφερόντων και δραστηριοτήτων μου, που αφορούν τις παθήσεις των αυτιών της μύτης και του λάρυγγα έχω περιλάβει και την έρευνα και μελέτη της αεροβιολογας της Κορινθίας και των αλλεργιογόνων γυρεοκόκκων που παράγουν ορισμένα φυτά της Κορινθίας, με στόχο μου τη διάγνωση και αποτελεσματική θεραπεία των ΩΡΛ αλλεργοπαθειών των ασθενών μου.

Αεροβιολογία είναι η μελέτη της προέλευσης, της διασποράς και των αποτελεσμάτων των βιολογικών υλικών, όπως η γύρη, οι σπόροι και οι μικροοργανισμοί στην υγεία του ανθρώπου και των ζώων [1].

Η μύησή μου και μετεκπαίδευση στην ΩΡΛ αλλεργία και την αεροβιολογία έγινε το 1985 στο ISTITITUTOSIEROTERAPICOMILANESES. BELFANTI”, στο Μιλάνο της Ιταλίας. Η σπουδή μου αυτή συνέβαλε στο να κατανοήσω τους περιβαλλοντογενείς παράγοντες που συμβάλουν στη δημιουργία των ΩΡΛ αλλεργικών παθήσεων.

Οι γνώσεις της αεροβιολογίας που απέκτησα μελετώντας την αλλεργιογόνο χλωρίδα της Κορινθίας, επί τέσσερα συνεχή έτη με οδήγησαν στη συγγραφή και έκδοση του συγγράμματός μου << Η Αλλεργία στην Ωτορινολαρυγγολογία, Κόρινθος 1988, Εκδόσεις Βελλεροφόντης>>, στο οποίο περιγράφω λεπτομερώς τα αλλεργιογόνα φυτά , τα οποία μπορεί να προκαλέσουν Ωτορινολαρυγγολογικές αλλεργικές παθήσεις.

Βεβαίως όποιος ασχοληθεί με την αεροβιολογία των γυρεοκόκκων εξασκεί την παρατηρητικότητά του και όπου βρεθεί μπορεί άνετα να εντοπίσει και να αναγωρίσει τα φυτά που έχουν αλλεργιογονική σημασία. Έχοντας λοιπόν αυτές τις γνώσεις ως εφόδιο είναι αδύνατον πλέον να ξεφεύγουν της προσοχής μου τα αλλεργιογόνα φυτά, οποιασδήποτε περιοχής της Ελλάδος, αλλά και άλλων χωρών που κατά καιρούς έχω επισκεφτεί. Το παρόν άρθρο συντάχτηκε με τη συνεργασία της ΩΡΛ Ευδοξίας Χαλιδιά και του Μαιευτήρα-Γυναικολόγου Αγγέλου Σ. Σπύρου, εκλεκτών συναδέλφων της Κερκύρας , που εκτός από την ειδικότητά τους έχουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον για την Περιβαλλοντική Ιατρική , την προληπτική ιατρική και τη Δημόσια υγεία.

 

Αλλεργιογόνος χλωρίδα της Κέρκυρας και οι ΩΡΛ Αλλεργικές παθήσεις

Ο Ελλαδικός χώρος και μάλιστα τα νησιά και τα παράλια βρίθουν χόρτων, ζιζανίων, θάμνων και δένδρων με αλλεργιογονική σημασία. Υπολογίζεται ότι γύρω στο 20-25% του Ελλαδικού πληθυσμού πάσχει από κάποια ωτορινολαρυγγολογική αλλεργική κατάσταση, όπως η αλλεργική ρινίτιδα, αλλεργική ρινοεπιπεφυκίτιδα, αλλεργική ρινοκολπίτιδα, αλλεργική κα’ υποτροπήν εκκριτική μέση ωτίτιδα και καθ’υποτροπήν λαρυγγίτιδα, που οφείλονται σε ευαισθησίες των πασχόντων προς τους γυρεοκόκκους αυτών των φυτών, αλλά και σε άλλα αλλεργιογόνα, όπως τα ακάρεα της σκόνης του σπιτιού, οι μύκητες, τα οικόσιτα και άλλα ζώα και πτηνά , καθώς και διάφορα τρόφιμα.

 

Όταν λοιπόν βρέθηκα  την Κέρκυρα το Πάσχα του 2011 και επισκέφτηκα  τις εξοχές της, μού ήταν αδύνατον να μη παρατηρήσω την αλλεργιογόνο χλωρίδα του νησιού και να αντιληφθώ ότι το ποσοστό των Κερκυραίων που πάσχουν από αλλεργική ρινίτιδα, αλλεργικό άσθμα και από τις λοιπές ΩΡΛ αλλεργικές παθήσεις είναι σημαντικό, όπως άλλωστε και στις λοιπές παραλιακές περιοχές της Ελλάδος και τα νησιά.

Τούτο μου το επιβεβαίωσε και ο συνάδελφος γιατρός – ρευματολόγος και φίλος από τα Πανεπιστημιακά χρόνια, αλλά και νυν Περιφερειάρχης Ιονίου Σπύρος Σπύρου. Ο Σπύρος Σπύρου διακονεί ως γιατρός και τ. Βουλευτής τους κατοίκους της Κερκύρας, εδώ και 35 χρόνια. Γνωρίζει τον επιπολασμό, των κύριων ασθενειών στην Κέρκυρα, αφού προτού γίνει ρευματολόγος εργάστηκε και ως αγροτικός γιατρός στο νησί. Από τις κλινικές λοιπόν παρατηρήσεις του Σπύρου Σπύρου βγαίνει το συμπέρασμα ότι περίπου ένας στους 4 κατοίους της Κέρκυρας πάσχει από κάποιου βαθμού αλλεργική ρινίτιδα και ένα 7-8% του πληθυσμού πάσχει από αλλεργικό άσθμα.

Βεβαίως μένει να επιβεβαιωθούν τα παραπάνω με κατάλληλες επιδημιολογικές μελέτες. Οι αλλεργικές παθήσεις στην Κέρκυρα δεν οφείλονται μόνο στην ευαισθησία μεγάλου αριθμού κατοίκων στα αλλεργιογόνα φυτά που αναπτύσσονται στο νησί. Το κλίμα, τα επίπεδα της υγρασίας, οι βροχοπτώσεις, η παλαιότητα των κτηρίων και η παραμονή ζώων (σκύλος, γάτας) μέσα στις κατοικίες  επιτρέπουν την παρουσία και ενδοοικιακών αλλεργιογόνων. Έτσι όλες τις εποχές του χρόνου, τα προδιατεθειμένα άτομα μπορεί να εκδηλώσουν κάποια αλλεργική κατάσταση, όταν  εκτίθενται σε αλλεργιογόνα.

 

Η συμβολή των οικόσιτων ζώων και των ακάρεων στην εκδήλωση ΩΡΛ αλλεργικών νόσων

Εκτός από την αλλεργιογόνο χλωρίδα που προκαλεί εποχιακά αλλεργικά συμπτώματα από το ανώτερο και κατώτερο αναπνευστικό σύστημα και τους οφθαλμούς σημαντικοί παράγοντες που δρουν αυτόνομα ή επιπρόσθετα με τους αλλεργιογόνους γυρεοκόκκους είναι οι περιβαλλοντικοί και οι ενδοοικιακοί μύκητες, τα ακάρεα της σκόνης του σπιτιού, η γάτα, ο σκύλος, η κατσαρίδα, διάφορα οικόσιτα πτηνά και η λήψη ορισμένων τροφών.

Η υγρασία και το σκιερό περιβάλλον των στενών σοκακιών της παλιάς πόλης της Κέρκυρας, καθώς και οι παλιές αγροικίες αποτελούν εστίες ανάπτυξης ενδοοικιακών μυκήτων και ακάρεων της σκόνης του σπιτιού. Τα ακάρεα και οι μύκητες κυκλοφορούν όλο το έτος, αλλά υπεραφθονούν τα αλλεργιογόνα τους το φθινόπωρο και το χειμώνα. Γιαυτό όσοι είναι ευαίσθητοι σ’αυτά τα αλλεργιογόνα εμφανίζουν συμπτώματα συνήθως το φθινόπωρο και το χειμώνα.

Όσοι συντηρούν σκύλο και γάτα μέσα στην κατοικία τους είναι δυνατόν , εφόσον έχουν προδιάθεση, να αναπτύξουν υπερευαισθησία στα επιθήλια της επιδερμίδας, τις τρίχες και τις πρωτεΐνες του σάλιου και των λοιπών εκκρίσεων αυτών αυτών των ζώων. Έχει υπολογιστεί ότι ένα στα δέκα άτομα έχει κάποια αλλεργία στα ζώα [2].

 altΗ αύξηση του πληθυσμού των γατών συμβάλλει στην ύπαρξη μεγάλου αριθμού αλλεργιογόνων γάτας στην ατμόσφαιρα. Όταν οι γάτες ζουν ως οικόσιτες τα αλλεργιογόνα τους αφθονούν στον ατμοσφαιρικό αέρα της κατοικίας. Συνήθως τα αλλεργικά άτομα στη γάτα είναι ευαίσθητα και σε αλλεργιογόνα γύρεων ή και ακάρεων. Αυτά τα πολυαλλεργικά άτομα συνήθως εμφανίζουν αλλεργικά συμπτώματα καθ' όλο το έτος.

Έχει υποστηριχτεί με  επιδημιολογικές έρευνες η άποψη ότι η έκθεση σε αλλεργιογόνα του σκύλου ή της γάτας και των ακάρεων της σκόνης του σπιτιού σχετίζεται με την εκδήλωση του αλλεργικού άσθματος Αυτές οι έρευνες δεν είναι όμως επαρκείς για να συστηθεί στους ιδιοκτήτες οικοσίτων ζώων  να  τα διώξουν το σκύλο ή τη γάτα τους μέσα  από τις κατοικίες τους [3].

 

Έχει παρατηρηθεί ότι η διατήρηση σκύλου ή γάτας κατά τη διάρκεια του πρώτου έτους της ζωής ενός βρέφους σχετίζεται με αυξημένη συχνότητα εκδήλωσης αλλεργικών συμπτωμάτων από τη μύτη και τους βρόγχους [4].

 

Το να φιλοξενείται σκύλος ή γάτα στο σπίτι την εποχή της γέννησης ενός παιδιού σχετίζεται με τη συχνότερη πρόκληση συριγμού, άσθματος και ρινίτιδας , όταν εκτίθεται αυτό το παιδί στην μετέπειτα ζωή του στα αλλεργιογόνα αυτών των ζώων [5].

 

Άλλοι ερευνητές υποστηρίζουν την άποψη ότι ή πρόωρη έκθεση , στην αρχή της ζωής στις γάτες αυξάνει τον κίνδυνο πρόκλησης άσθματος, ενώ η έκθεση σε σκύλους δρα προστατευτικά. Επίσης η κατά καιρούς έκθεση των εγκύων, καθώς και η διαλείπουσα έκθεση βρεφών σε ζώα αγροκτημάτων αυξάνει τον κίνδυνο πρόκλησης αλλεργικού άσθματος στα παιδιά που γεννιούνται σε αστικές περιοχές, όταν επισκέπτονται στη μετέπειτα ζωή τους, αγροκτήματα που φιλοξενούν ζώα [6].

 

Όσοι φιλοξενούν σκύλο ή γάτα στην κατοικία τους αναπτύσσουν με τα ζώα ιδιαίτερη συναισθηματική σχέση. Όταν ο γιατρός δώσει εντολή σε κάποιο αλλεργικό άτομο να απομακρύνει το ζώο που φιλοξενει από την κατοικία του, του  δημιουργεί ισχυρή συναισθηματική αντίδραση.

Οι σύγχρονες έρευνες έδειξαν ότι οι κάτοχοι σκύλου ή γάτας διάγουν καλύτερης ποιότητας ζωή, έχουν περισσότερη ευεξία, μεγαλύτερη αυτοεκτίμηση και ασκούνται περισσότερο σωματικά, ενώ από ψυχολογικής πλευράς εκδηλώνουν μεγαλύτερη συναισθηματική ευαισθησία και αισθάνονται λιγότερες προσβολές φόβου.

Επίσης  βρέθηκε ότι οι κάτοχοι σκύλου ή γάτας απολαμβάνουν καλύτερα τη ζωή, διότι τα ζώα τους καλύπτουν μεγάλο μέρος των κοινωνικών τους αναγκών και τους προσφέρουν συμπληρωματική χαρά, χωρίς αυτές οι χαρές να ανταγωνίζονται τις χαρές ανθρώπινης προέλευσης.

Σε εργαστηριακά πειράματα που έγιναν σε κατόχους ζώων αποδείχτηκε ότι τα ζώα έχουν την ικανότητα να απομακρύνουν από τους ανθρώπους την αρνητικότητα, που μπορεί να τους προκαλείται από μια κοινωνική απόρριψη. Συμπερασματικά η κατοχή ζώου μπορεί να δώσει  στον άνθρωπο κοινωνική στήριξη και ψυχολογικά και σωματικά οφέλη [7]. 

alt

Ο Δρ  Σπύρος Σπύρου, γιατρός-ρευματολόγος από την Κέρκυρα  και νυν Περιφερειάρχης Ιονίου  με βοήθησε στην έρευνα της αλλεργιογόνου χλωρίδας του νησιού του, καθώς είναι βαθύτατος γνώστης της Ανοσολογίας, των νόσων του ανοσοποιητικού συστήματος και της περιβαλλοντικής Ιατρικής. Ο Σπύρος Σπύρου είναι κάτοχος μιας σκύλας εξαιρετικής νοημοσύνης, η οποία συμβάλλει στη σταθερή ευεξία του και τη διατήρηση μόνιμης αισιόδοξης διάθεσής του, που είναι πολύτιμη στο επαγγελματικό και κοινωνικό έργο του. Τα 8 κουτάβια της σκύλας του Σπύρου Σπύρου διασώθηκαν όλα  και δωρήθηκαν σε άλλους Κερκυραίους φιλόζωους. Εφόσον λοιπόν η κυνοφιλία είναι διαδεδομένη στην Κέρκυρα, είναι λογικό να υπάρχουν και άτομα ευαίσθητα στα αλλεργιογόνα των σκύλων.

alt

Αν κάποιος εκδηλώσει αλλεργικά συμπτώματα σε αλλεργιογόνα του σκύλου ή της γάτας, σήμερα μπορεί να μην απομακρύνει το ζώο από το περιβάλλον του, διότι μπορεί να κάνει απευαισθητοποίηση με υπογλώσσια ανοσοθεραπεία, των ίδιων αλλεργιογόνων του ζώου και να θεραπευτεί ριζικά ή σχεδόν ριζικά.

Βεβαίως καλό είναι τα ζώα να ζουν στον περιβάλλοντα χώρο της κατοικίας και ποτέ να μην εισέρχονται στα υπνοδωμάτια. Τα αλλεργικά άτομα στα ζώα υφίστανται συναισθηματικό κλονισμό, αν υποχρεωθούν να διώξουν το ζώο από το περιβάλλον τους, εξαιτίας μιας αλλεργίας προς αυτό. Γιαυτό η ακριβής διάγνωση των αλλεργικών συμπτωμάτων θα οδηγήσει στη ριζική θεραπεία τους με την υπογλώσσια ανοσοθεραπεία.

 

Η συμβολή των αερογενών αλλεργιογόνων γυρεοκόκκων στην εκδήλωση των ΩΡΛ Αλλεργικών παθήσεων

Ένα προδιατεθειμένο άτομο μπορεί να αναπτύξει ευαισθησίες στα αλλεργιογόνα των γυρεοκόκκων ορισμένων φυτών, που αφθονούν την άνοιξη και το καλοκαίρι και ταυτόχρονα ή σε άλλο χρονικό διάστημα, να αναπτύξει υπερευαισθησία , σε αλλεργιογόνα, όπως αυτά των ακάρεων της σκόνης του σπιτιού, μυκήτων  και αλλεργιογόνων ζώων. Τα αλλεργιογόνα αυτά κυκλοφορούν στην ατμόσφαιρα των κατοικιών όλο το χρόνο και ιδίως το φθινόπωρο και το χειμώνα. Υπάρχουν άτομα πολυαλλεργικά που είναι ευαισθητοποιημένα σε αλλεργιογόνα που αιωρούνται στην ατμόσφαιρα όλες τις εποχές του έτους και γιαυτό τα αλλεργικά τους συμπτώματα εκδηλώνονται όλες της εποχές του έτους.

 

Η σημασία της γνώσης του χρόνου και της διάρκειας της ανθοφορίας των αλλεργιογόνων φυτών

Η γνώση της εποχής της ανθοφορίας και της γεωγραφικής εξάπλωσης του κάθε φυτού αλλεργιογονικής σημασίας συμβάλει στην ακριβή λήψη του ιστορικού ενός ασθενούς με αλλεργική συμπτωματολογία από τη μύτη, τους βρόγχους και τα μάτια του. Ανάλογα με την εποχή που εκδηλώνονται τα συμπτώματα μπορεί κανείς να αντιληφθεί, αν ο ασθενής είναι ευαίσθητος σε αλλεργιογόνους γυρεοκόκους φυτών που ανθίζουν την εποχή και τη στιγμή της εξέτασης του ασθενούς. Η γνώση της διάρκειας της ανθοφορίας των αλλεργιογόνων φυτών καθορίζει τη διάρκεια της χορήγησης των αντιαλλεργικών φαρμάκων των ασθενών.

Η επιβεβαίωση της ύπαρξης υπερευαισθησίας ενός ασθενούς προς ορισμένα αλλεργιογόνα γίνεται με τις ενδοεπιδερμικές δοκιμασίες νυγμού  (skin prick tests) που διενεργεί ο ωτορινολαρυγγολογος, μετά τη λήψη του ιστορικού και την κλινική εξέταση του ασθενούς. Συμπληρωματικά οι υπερευαισθησίες ενός ασθενούς προς τα ύποπτα αλλεργιογόνα μπορεί να ανιχνευτούν εργαστηριακά με τις δοκιμασίες RAST.

Σήμερα σε πολλές περιοχές της Ευρώπης και της Ελλάδος  τοποθετούνται ειδικές γυρεοπαγίδες, με τις οποίες  καθημερινά συλλέγονται οι αιωρούμενοι γυρεόκοκκοι στην ατμόσφαιρα από ειδικό συνεργείο, το οποίο εξετάζει μικροσκοπικά τους γυρεοκόκκους και τους χαρακτηρίζει. Έτσι εύκολα μπορεί να συνταχθεί ο πίνακας της διάρκειας της ανθοφορίας κάθε αλλεργιογόνου φυτού, καθώς και ο αριθμός των γυρεοκόκκων του, που κυκλοφορούν στην ατμόσφαιρα καθημερινά και κάθε εποχή.

Γνωρίζοντας τα αλλεργιογόνα φυτά μιας περιοχής και τις ημερομηνίες αφθονίας των γυρεοκκόκκων τους, που εύκολα μπορούν να αναρτηθούν στο διαδίκτυο κατευθύνονται τα αλλεργικά άτομα να λάβουν τα μέτρα προστασίας τους και επιπλέον, όσοι από αυτούς  πρόκειται να επισκεφτούν, ως περιηγητές   μια περιοχή επιλέγουν το χρόνο της επίσκεψης και διαμονής τους, ώστε να κυκλοφορούν στην ατμόσφαιρα οι μικρότεροι δυνατόν αριθμοί αλλεργιογόνων γυρεοκόκκων, πτος τους οποίους είναι ευαίσθητοι.

Οι αλλεργιογόνοι γυρεόκοκκοι ενός τόπου προέρχονται τόσο από τα αλλεργιογόνα φυτά που ενδημούν σε μια περιοχή, όσο και από αλλεργιογόνα φυτά άλλων απομακρυσμένων περιοχών, των οποίων οι γυρεόκοκκοι έχουν τη δυνατότητα να ταξιδεύουν με τη βοήθεια του ανέμου.

Γιαυτό όταν φυσάει ανατολικός άνεμος οι γυρεόκοκκοι των αλλεργιογόνων φυτών της Θεσπρωτίας και της Βορείου Ηπείρου ταξιδεύουν προς την Κέρκυρα και αντιστρόφως.

Τις πρωινές ώρες, μόλις ανατείλει ο ήλιος, δισεκατομμύρια γυρεόκοκοι εξαπλώνονται στην ατμόσφαιρα, πράγμα που επιδεινώνει τα συμπτώματα των αλλεργικών ασθενών. Καθώς θερμαίνεται η γη από την ηλιακή ακτινοβολία, οι γυρεόκοκκοι ανέρχονται αμέσως μετά το μεσημέρι στη στρατόσφαιρα, οπ’όταν περιορίζεται η ένταση των αλλεργικών συμπτωμάτων και το απόγευμα, καθώς δύει ο ήλιος, οι γυρεόκοκκοι ξανακατέρχονται στην ατμόσφαιρα, οπότε επιδεινώνονται  και πάλι τα αλλεργικά συμπτώματα.

Στην Κέρκυρα υπάρχουν αλλεργιογόνα φυτά, των οποίων η ανθοφορία αρχίζει στο τέλος Φεβρουαρίου με αρχές Μαρτίου και τελειώνει στα μέσα Ιουλίου. Όμως υπάρχουν φυτά όπως το περδικάκι που στην Κέρκυρα ανθίζει από το τέλος Ιανουαρίου μέχρι το τέλος του Νοεμβρίου, πράγμα που συμβάλλει στη μακρά διάρκεια των συμπτωμάτων της αλλεργικής ρινίτιδας και των λοιπών ΩΡΛ αλλεργικών νόσων , καθώς και του αλλεργικού άσθματος.

Η Κέρκυρα, σε κάθε σημείο της είναι φυτεμένη με ελαιόδεντρα.  Συνεπώς γυρεόκκοκοι ελιάς κυκλοφορούν στην ατμόσφαιρα όλο το χρονικό διάστημα που ανθοφορούν τα ελαιόδενδρα (συνήθως μέσα Μαϊου,- μέσα Ιουνίου). Τα χόρτα (αγρωστώδη) καλύπτουν κάθε σπιθαμή ακαλλιέργητης γής. Τα ζιζάνια αφθονούν και οι αλλεργιογόνοι θάμνοι βρίσκονται στα πρανή των δρόμων, στους ακάλυπτους χώρους και στα σκιερά και υγρά μέρη, όπως π.χ, το περδικάκι, τσουκνίδα. Από τα δένδρα αλλεργιογονικής σημασίας, εκτός από την ελιά , το κυπαρίσσι και λοιπά κυπαρισσοειδή, παρά το γεγονός ότι έχουν  μικρή διάρκεια ανθοφορίας, εν τούτοις είναι κλινικής σημασίας και για τους κατοίκους με αλλεργίες στην Κέρκυρα. Αρκετά δένδρα αλλεργιογονικής σημασίας της Κέρκυρας  έχουν σύντομο χρόνο ανθοφορίας, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι δεν συμβάλουν στην ευαισθητοποίηση των προδιατεθειμένων κατοίκων προς τους γυρεοκόκκους τους.

 

ΤΑ ΚΥΡΙΟΤΕΡΑ ΦΥΤΑ ΑΛΛΕΡΓΙΟΓΟΝΙΚΗΣ ΣΗΜΑΣΙΑΣ ΤΗΣ ΚΕΡΚΥΡΑΣ

Χόρτα αλλεργιογονικής σημασίας της Κέρκυρας 

 

ΑΓΡΩΣΤΩΔΗ: Τα αγρωστώδη είναι από τις μεγαλύτερες οικογένειες φυτών, υψηλοτάτης οικονομικής σημασίας για τον άνθρωπο, όπως το σιτάρι, κριθάρι, βρώμη, αλλά και πολλά άλλα είδη, μεταξύ των 9000 ειδών που υπάρχουν στη γη και  χρησιμοποιούνται ως ζωοτροφές. Στην Κέρκυρα τα αγρωστώδη ανθοφορούν εξαιτίας του κλίματος και των μεγάλων  βρογχοπτώσεων στο νησί από το Μάρτιο μέχρι το Νοέμβριο.

Τα άνθη των αγρωστωδών είναι πολύ μικρών διαστάσεων και ανοίγουν μόνο για λίγες ώρες την ημέρα, προκείμενου να εκτοξευτούν οι γυρεόκοκκοι στην ατμόσφαιρα για τη γονιμοποίηση των φυτών. Οι γυρεόκοκκοι ζουν λιγότερο από μια ημέρα και αυτός χρόνος είναι ο βραχύτερος που παρατηρείται σε φυτά που παράγουν άνθη.

Ο χρόνος ανθοφορίας των αγρωστωδών της Κέρκυρας δεν είναι ακριβής αλλά εκτιμάται κατά προσέγγιση, αφού οι κλιματολογικές συνθήκες είναι διαφορετικές, χρόνο με το χρόνο.

Η γύρη των αγρωστωδών είναι η κυριότερη αιτία αλλεργίας σε ολόκληρο τον κόσμο. Η μόνη ριζική θεραπεία των ΩΡΛ αλλεργικών παθήσεων, που οφείλονται στα αγρωστώδη, αλλά και στα άλλα αλλεργιογόνα (ακάρεα, μύκητες, σκύλος, γάτα), που στοχεύει στην αιτία αυτών των νόσων και όχι μόνο στην ανακούφιση των συμπτωμάτων τους,  είναι η ανοσοθεραπεία.

Η ανοσοθεραπεία εφαρμόζεται με επιτυχία τα τελευταία 100 έτη. Σήμερα είναι ιδιαίτερα αποτελεσματική και ασφαλής η υπογλώσσια ανοσοθεραπεία.

Η χρησιμοποίηση μείγματος  εκχυλισμάτων αλλεργιογόνων κλινικής σημασίας αλλεργιογόνων αγρωστωδών φαίνεται να είναι η επιθυμητή επιλογή για τα άτομα με ΩΡΛ αλλεργικές παθήσεις, που ζουν στις παραλιακές χώρες της Μεσογείου, περιλαμβανομένης και της Ελλάδας [8].

 

Τα συνηθέστερα αλλεργιογόνα αγρωστώδη που υπάρχουν στους αγρούς της Κέρκυρας

 

alt
Δακτυλίς η συσπειρωμένη

Δακτυλίς η συσπειρωμένη [Dactylis glomerata]. Πρόκειται για ένα ποώδες, πολυετές ανεμόφιλο  φυτό που ανήκει στα αγρωστώδη και είναι πολύ διαδεδομένο σε όλη την Ελλάδα και στην Κέρκυρα.

Το φυτό φτάνει σε ύψος  μέχρι ένα μέτρο, έχει επίπεδα φύλα λέπυρα και λεπίδες και μακριές βλεφαρίδες στην τρόπιδα.

Τα στάχια της είναι επιμήκη και δημιουργούν 3-5 άνθη, που παράγουν γύρη αλλεργιογονικής σημασίας από το Μάϊο μέχρι τον Αύγουστο. Παρουσιάζει διασταυρουμένη αλλεργιογονικότητα με τον Φλέω τον λειμώνειο. Η Δακτυλίδα η συσπειρωμένη είναι κατάλληλη για την παρασκευή αλλεργιογόνου εκχυλίσματος ανοσοθεραπείας [9].

 

alt
Φεστούκα [Καρφοειδές το υψηλό, Festuca elatior].
Φεστούκα [Καρφοειδές το υψηλό, Festuca elatior]. Γένος της οικογενείας των αγρωστωδών που περιλαμβάνει περί τα 100 είδη.
Είναι φυτά ποώδη, πολυετή ή ετήσια.

Τα πλείστα είναι ιθαγενή των εύκρατων και ψυχρών περιοχών της γης.

Υπάρχουν  διάσπαρτες στους αγρούς της Κέρκυρας ως ζιζάνια Είναι ανεμόφυλα φυτά  και ανθίζουν τον Ιούνιο και Ιούλιο.

Θεωρούνται οι οι γυρεόκοκκοί τους κλινικής αλλεργιογονικής σημασίας. Παρουσιάζει διασταυρουμένη αλλεργιογονικότητα με με άλλα αγρωστώδη , όπως ο Ολκός ο μαλωτός, το Λόλιο το ετήσιο, , η Πόα η λειμώνιος, η Δακτυλίς η συσπειρωμένη [10]. 

alt

Ανθόξανθο το εύοσμο [Anthoxanthum odoratum

Ανθόξανθο το εύοσμο [Anthoxanthum odoratum] Αγρωστώδες ανεμόφιλο φυτό αλλεργιογονικής σημασίας, που αφθονεί στους αγρούς της Κερκυρας. Ανθοφορεί την άνοιξη και το καλοκαίρι. Παρουσιάζει μέτρια αλλεργιογονικότητα με το Φλέω το λειμώνιο, τη Δακτυλίδα τη συσπειρωμένη, την Ήρα την πολυετή και την Πόα τη λειμώνιο.

Το Ανθόξανθο είναι ιθαγενές αγρωστώδες της Ευρώπης, αλλά είναι πολύ διαδεδομένο στη βορειοδυτική Αφρική, τη Βόρειο Ασία, την Ιαπωνία, τα νησιά του Αγαίου και του Ιονίου, και τη Μικρά Ασία [11].

 

alt

Αγριάδα [Cynodon dactylon].

Αγριάδα [Cynodon dactylon]. Η Αγριάδα είναι ένα από τα πιο διαδεδομένα αγρωστώδη, που είναι εξαπλωμένα, ως ζιζάνια στους αγρούς, ιδίως των ξηρών εδαφών. Θεωρείται ένα από τα πιο αλλεργιογόνα φυτά της Ελλάδος. Στην Κέρκυρα είναι πολύ διαδεδομένη η Αγριάδα εξαιτίας της υγρασίας και των υψηλών θερμοκρασιών που ευνοούν την ανάπτυξή της. Οι ελαιώνες εφόσον καλλιεργούνται δεν φιλοξενούν αγριάδα, σε αντίθεση με τους ακαλλιέργητους αγρούς, όπου το φυτό αυτό υπεραφθονεί. Παρουσιάζει περιορισμένη διασταυρουμένη αλλεργιογονικότητα με άλλα αγρωστώδη [12].

alt

Ήρα ή Αίρα η πολυετής [Lolium perenne].

 

Ήρα ή Αίρα η πολυετής [Lolium perenne]. Αγρωστώδες, ανεμόφιλο  φυτό αλλεργιογονικής σημασίας, διαδεδομένο στους αγρούς που καλλιεργούνται και σιτηρά. Συναντιέται και ως ξεχωριστό ζιζάνιο στους αγρούς της Ευρώπης και της Ελλάδας. Στην Κέρκυρα απαντάται ως ζιζάνιο μαζί με τα λοιπά αγρωστώδη, και θάμνους.

Παρουσιάζει υψηλή διασταυρουμένη αλλεργιογονικότητα με τα λοιπά  αγρωστώδη αλλεργιογονικής σημασίας.

Τα μείγματα των αλλεργιογόνων εκχυλισμάτων της ΄Ήρας μαζί με τα εκχυλίσματα  της Δακτυλίδος της συσπειρωμένης, της Πόας της  λειμώνιας, του Ανθόξανθου του εύοσμου και του Φλέου του λειμώνιουων χρησιμοποιούνται στην αποευαισθητοποίηση των ασθενών με ΩΡΛ αλλεργικές παθήσεις και αλλεργικό άσθμα [13]. 

alt
Φλέως ο λειμώνιος [Phleum pratense

Φλέως ο λειμώνιος [Phleumpretense]. Πολυετές, ανεμόφιλο αγρωστώδες φυτό της Ελληνικής χλωρίδας που απαντάται και στην Κέρκυρα. Είναι φυτό κτηνοτροφικής σημασίας. Φύεται μαζί με άλλα χόρτα στους αγρούς με υγρασία.

Ανθοφορεί από το Μάϊο μέχρι το τέλος Ιουλίου. Παράγει γυρεοκόκκους υψηλής αλλεργιογονικότητας.

alt

Πόα η Λειμώνιος. Ανεμόφιλο ζιζάνιο υψηλής αλλεργιογονικής σημασίας σε αφθονία στην Κέρκυρα


Παρουσιάζει διασταυρουμένη αλλεργιογονικότητα και με άλλα αγρωστώδη αλλεργιογονικής σημασίας και αναμιγνύεται με τα αλλεργιογόνα εκχυλίσματα  της ΄Ήρας,  της Δακτυλίδος της συσπειρωμένης, της Πόας της  λειμώνιας, του Ανθόξανθου του εύοσμου, που χρησιμοποιούνται στην υποδόρια ή την υπογλώσσια ανοσοθεραπεία των ασθενών με Ωτορινολαρυγγολογικές αλλεργικές παθήσεις [14, 15]. 

 

Πόα η λειμώνιος [Poa pratensis]. Ανεμόφιλο πολυετές αγρωστώδες φυτό αλλεργιογονικής σημασίας που φύεται στους λειμώνες και τους βοσκοτόπους της Ευρώπης και της Βορείου Αμερικής και της Ασίας. Ανθοφορεί στο τέλος του Μαΐου έως το μέσο του θέρους και θεωρείται ως το χόρτο της ψυχρής εποχής του έτους. Το εκχύλισμα αλλεργιογόνων της Πόας της λεινωνίου  χρησιμοποιείται στην ανοσοθεραπεία, είτε μόνο του είτε σε συνδυασμό με αλλεργιογόνα άλλων αγρωστωδών [16].

Αλλεργιογόνα ζιζάνια και θάμνοι της Κέρκυρα

 

alt

Κερκυραϊκό περδικάκι (Parietariaofficinalis)σε πλήρη άνθηση

Παρά τον τεράστιο αριθμό των ζιζανίων και θάμνων που υπάρχουν στη γη, εν τούτοις αλλεργιογονικής σημασίας είναι μικρός αριθμός. Το ίδιο ισχύει για την Ελλάδα και την Κέρκυρα. Το πιο διαδεδομένα αλλεργιογόνα ζιζάνια στην Κέρκυρα είναι το περδικάκι, η τσουκνίδα, οι μαργαρίτες, τα χαμομήλια, οι πικραλίδες ή αγριορράδιακα, το αρνόγλωσσο, κλπ.

Περδικάκι ή Ελξίνη η φαρμακευτική [Parietaria officinalis] και Ελξίνη η Ιουδαϊκή [Parietaria judaica]. Το περδικάκι ανήκει στην Τάξη των κνιδωδών φυτών. Η Ταξη αυτή περιλαμβάνει φυτά ποώδη, ετήσια και πολυετή, πολύοικα και φαρμακευτικά. Αλλεργιογονικού ενδιαφέροντος είναι  η  Ελξίνη η φαρμακευτική [Parietaria officinalis] και η Ελξίνη η Ιουδαϊκή [Parietaria judaica], το κοινώς ονομαζόμενο περδικάκι ή ανεμογλέντι, ή ανεμοκλάδι ή ανεμόχορτο ή ανεμοκλείδι ή κολλητρίδα. 

Το περδικάκι είναι γνωστό από την αρχαιότητα και φύεται σε υγρά και σκιερά μέρη. 

alt

Η Παλαιοκαστρίτσα στην Κέρκυρα. Οι λόφοι γύρω από το λιμενίσκο είναι κατάφυτοι με ελαιόδενδρα , κυπαρίσσια που έχουν ισχυρό αλλεργιογονικό ενδιαφέρον. Ο δρομίσκος από το λιμανάκι μέχρι τη μονή της Παναγίας της Παλαιοκαστρίτισσας, στα πρανή και στα τοιχία του φιλοξενεί άφθονα περδικάκια και τσουκνίδες, τα οποία έχουν μεγάλη αλλεργιογονική σημασία.


Το περδικάκι ανθοφορεί σχεδόν όλο το χρόνο, αλλά η ένταση της ανθοφορίας του είναι από το Μάρτιο μέχρι το Σεπτέμβριο. Το Περδικάκι είναι φυτό με γυρεοκκόκους  υψηλής αλλεργιογονικότηας.

Τα συμπτώματα της αλλεργικής ρινοεπιοεφυκίτιδας ή του άσθματος που προκαλούνται από το περδικάκι είναι εντονότατα, ιδίως όταν την εποχή της έντονης ανθοφορίας επικρατούν ισχυροί άνεμοι.

Οι ασθενείς εκτός από το μπούκωμα της μύτης, τη ρινόρροια, τον κνησμό της μύτης και τα φταρνίσματα, παραπονούνται πολλές φορές για δακρύρροια, κνησμό στα μάτια και για φαγούρα στο ρινοφάργγα και στοματοφάρυγγα. Το περδικάκι υπεραφθονεί όπου υπάρχουν δένδρα που ποτίζονται, όπου ξεφυτρώνουν  γύρω από τα δένδρα που δέχονται  το πότισμα [17, 18].

Το περδικάκι είναι φυτό πολύ διαδεδομένο στην Κέρκυρα, διότι οι κλιματολογικές συνθήκες και τα αυξημένα επίπεδα υγρασίας που επικρατούν στο νησί ευνοούν τη συντήρησή του, όλες της εποχές του έτους.

 
 
Τσουκνίδα [Urtica Dioica]. Oι τσουκνίδες είναι πολύ διαδεδομένες στην Κέρκυρα, καθώς και στην υπόλοιπη Ελλάδα. Το φυτό παράγει
alt

Τσουκνίδα [Urtica dioica], σε ανθοφορία, από την περιοχή της Παλαιοκαστρίτσας της Κέρκυρας

φύλλα από το Μάρτιο μέχρι το Νοέμβριο και φέρουν δηλητηριώδεις τρίχες.
Τα φύλλα απελευθερώνουν τοδηλητήριό τους, μόλις κάποιος τα ακουμπήσει, προκαλώντας του αίσθημα έντονου καψίματος και κνησμού.
Οι τσουκνίδες είναι ανεμόφιλα φυτά σημαντικής αλλεργιογονικής σημασίας. Η ανθοφορία της τσουκνίδας διαρκεί από τον Απρίλιο μέχρι τον  Οκτώβριο.

 

Η γύρη της τσουκνίδας μπορεί να προκαλέσει αλλεργική ρινίτιδα, αλλεργικό άσθμα και αλλεργική ρινοεπιπεφυκίτιδα [19].

 

 

alt

Ο συγγραφέας του παρόντος άρθρου Δρ Δημήτριος Ν. Γκέλης μπροστά  πύλη της Μονής της Παναγίας της Παλαιοκαστρίτισσας. Ο λόφος πάνω στον οποίο έχει κτιστεί η Μονή φιλοξενεί πολλά αλλεργιογόνα φυτά, όπως αγρωστώδη, περδικάκια, τσουκνίδες, ελιές, κ.α.

Tαράξακο το κοινό ή Φαρμακευτικό (Πικραλίδα, Taraxacun Vulgare ή Officinalis).

  Εντομόφιλο φυτό με αλλεργιογόνες ιδιότητες. Η πικραλίδα είναι

alt alt

Tα μικρά τρυφερά φύλλα της πικραλίδας τρώγονται ως σαλάτα, οι ρίζες της μπορεί να φρυγανιστούν και να γίνουν υποκατάστατο του καφέ και από το εκχύλισμα των ανθέων της μπορεί να ζυμωθεί και να παρασκευαστεί οίνος.

Το άνθος της πικραλίδας μόλις ωριμάσει δημιουργεί σπόρους, που ο καθένας συγκρατείται με μια πτερυγοειδή κατασκευή. Το σύνολο των πυρυγοειδών κατασκευών συγκροτούν μια σφαίρα, από την οποίααποσπωνται οι σπόροι και δια του ανέμου μεταφέρονται στο έδαφος. 

απομεικτικό φυτό, δηλαδή αναπαράγεται με σπόρους, που δημιουργούνται χωρίς σεξουαλική συνένωση.

Οι σπόροι της πικραλίδας έχουν καφέοειδές χρώμα και είναι προσκολλημένοι σε πτεροειδή κατασκευή, που εύκολα ταξιδεύει με τον άνεμο.

Η πικραλίδα ανθοφορεί την άνοιξη και την αρχή του θέρους, ενώ οι σπόροι της ταξιδεύουν με τον άνεμο το Μάιο και τον Ιούνιο.

Στην Κέρκυρα αφθονούν οι πικραλίδες στους αγρούς, στα πρανή των δρόμων. Η πικραλίδα παρουσιάζει διασταυρουμένη αλλεργιογονικότητα με τον ηλίανθο και άλλα φυτά που ανήκουν στην οικογένεια των συνθέτων. Η γύρη της πικραλίδας που μπορεί να υπάρχει στο μέλι μπορεί να προκαλέσει αλλεργικές αντιδράσεις σε όσα άτομα περιγράφουν αλλεργικές αντιδράσεις στο μέλι [20].

 

alt

Το αλλεργιογόνο άνθος της πικραλίδας δημιουργεί σπόρους που είναι συνδεδεμένοι ο καθένας τους με πτεροειδή κατασκευή. Το σύνολο των πτεροειδών κατασκευών συνιστούν μια αρχιτεκτονικά άριστα δομημένη σφαίρα, όπως αυτές που επιδεικνύονται στην εικόνα. Η κάθε πτεροειδής κατασκευή με το σπόρο της, αποσπάται και ταξιδεύει εκατοντάδες μέτρα μακριά από το φυτό.

Το αλλεργιογόνο άνθος της πικραλίδας δημιουργεί σπόρους που είναι συνδεδεμένοι ο καθένας τους με

alt

Στην εικόνα διακρίνεται ο ιπτάμενος σπόρος της πικραλίδας, καθώς αποσπάται από το σφαιρικό σύνολο του άνθους που ολοκλήρωσε το βιολογικό του κύκλο

πτεροειδή κατασκευή. Το σύνολο των πτεροειδών κατασκευών συνιστούν μια αρχιτεκτονικά άριστα δομημένη σφαίρα, όπως αυτές που επιδεικνύονται στην εικόνα.

Η κάθε πτεροειδής κατασκευή με το σπόρο της, αποσπάται και ταξιδεύει εκατοντάδες μέτρα μακριά από το φυτό.

Στην παρατιθέμενη εικόνα διακρίνεται ο ιπτάμενος σπόρος της πικραλίδας, καθώς αποσπάται από το σφαιρικό σύνολο του άνθους που ολοκλήρωσε το βιολογικό του κύκλο. 

 
 
Μαργαρίτα (Chrysanthemum Leucanthemum). Η μαργαρίτα ανήκει στην τάξη των συνθέτων και είναι διαδεδομένη εκτός από την Ευρώπη και στη Β. Ασία, Β. Αμερική, Ινδία, Ιαπωνία Αυστραλία και άλλες περιοχές της γης.
alt

Μαργαρίτα [Chrysanthemum Leucanthemum] Σε Κερκυραϊκή εξοχή

 
Παγκοσμίως υπάρχουν περίπου 200 είδη μαργαρίτας. Στην Κέρκυρα φύεται μόνη της  στουςαγρούς, ενώ μερικοί την καλλιεργούν ως διακοσμητικό.
Η μαργαρίτα ανθίζει από το Μάιο  μέχρι τον Ιούλιο. Οι μαργαρίτες όπως και τα χρυσάνθεμα, παρά το γεγονός ότι δεν είναι ανεμόφιλα, αλλά εντομόφιλα φυτά, εν τούτοις μπορεί να προκαλέσουν αλλεργικά συμπτώματα στα ευαισθητοποιημένα άτομα, όπως η αλλεργική ρινίτιδα, αλλεργικό άσθμα, αλλεργική επιπεφυκίτιδα και κνίδωση και δερματίτιδα εξ’ επαφής, ιδιαίτερα σε όσους ασχολούνται επαγγελματικά με τα φυτά [21].
alt
Χαμομήλι [Matricaria chamomila] Κερκυραϊκού αγρού
 
Oι πάσχοντες από δερματίτιδα εξ επαφής, που οφείλεται σε υπερευαισθησία τους σε κάποιο είδος της οικογένειας των συνθέτων η μαργαρίτα, ο ηλίανθος κλπ, θα πρέπει να αποφεύγουν την επαφή με τα παραπάνω φυτά, ώστε να αποφεύγουν την υποτροπή των δερματικών τους βλαβών [46].

Χαμομήλι ( Matricaria chamomilla). Εντομόφιλο φυτό αλλεργιογονικής σημασίας. Που ανθοφορεί τον Μάϊο – Ιούνιο. Φύεται άγριο στους αγρούς. Το αφέψημα των ανθέων του χαμομηλιού είναι πολύ δημοφιλές ρόφημα σε όλες τις ηλικίες.

Η έκθεση ενός ευαισθητοποιημένου ατόμου στη γύρη του  χαμομηλιού μπορεί να προκαλέσει άσθμα, αλλεργική ρινίτιδα και αλλεργική επιπεφυκίτιδα.

Το χαμομήλι ως ρόφημα ή ως εκχύλισμα μπορεί να προκαλέσει αναφυλακτικές αντιδράσεις τόσο στο δέρμα, όσο και συστηματικά.

Οι κομπρέσες χαμομηλιού μπορεί να προκαλέσουν αλλεργικό εξάνθημα στο δέρμα και ιδιαίτερα γύρω από τα μάτια. Αναφέρονται περιπτώσεις σοβαρής αναφυλαξίας με γενικευμένη κνίδωση, αγγειοοίδημα και σοβαρή δύσπνοια μετά από λήψηροφήματος χαμομηλιού.

Στους ευαίσθητους ασθενείς προς το χαμομήλι βρίσκονται ανεβασμένα τα επίπεδα των  ολικών IgE καθώς και των ειδικών IgE προς το χαμομήλι.

Στα άτομα αυτά οι ενδοεπιδερμική αντίδραση με εκχύλισμα χαμομηλιού και η δοκιμασία πρόκλησης συμπτωμάτων με επαφή του αφεψήματος στα χείλη των ασθενών είναι θετική [22].

 

alt

Αρνόγλωσσο το λογχοειδές (πεντάνευρο)[Plantago Lanceolata] σε ξέφραγο χωράφι κάπου στην Κέρκυρα.

Αρνόγλωσσο το λογχοειδές (πεντάνευρο) [Plantago Lanceolata]. Είδος ζιζανίου που παράγει αλλεργιογόνο γύρη, το οποίο μπορεί να προκαλέσει αλλερεγική ρινίτιδα, άσθμα και επιπεφυκίτιδα σε ευαισθητοποιημένα άτομα. Ανθοφορεί από τον Απρίλιο μέχρι τον Αύγουστο.

Τα άνθη του είναι ερμαφρόδιτα και γονιμοποιούνται με τη βοήθεια του ανέμου και των εντόμων, δηλαδή το φυτό είναι ταυτόχρονα ανεμόφιλο και εντομόφιλο. Ανευρίσκεται στους ακαλλιέργητους αγρούς και τα πρανή των δρόμων της Κέρκυρας.

Σε μερικές χώρες, όπως η Ιαπωνία το Αρνόγλωσσο αποτελεί σοβαρό αιτιολογικό παράγοντα  πρόκλησης αλλεργικών συμπτωμάτων [47].

Παρατηρείται διασταυρουμένη αλλεργιογονικότητα μεταξύ του Αρνόγλωσσου  και των αλλεργιογόνων αγρωστωδών, του κυπαρισσιού, του περδικακίου και της ελιάς [23, 24]. 

Η διασταυρουμένη αλλεργιογονικότητα μεταξύ των αγρωστωδών και του Αρνόγλωσσου οφείλεται σε μια πρωτείνη που υπάρχει στη γύρη του Αρνόγλωσσου [48]. 

Αλλεργιογόνα δένδρα της Κέρκυρας

Ελιά, Ελαία η Ευρωπαϊκή [Olea europaea]. Η ελιά είναι αειθαλές δένδρο, της οποίας το ύψος μπορεί να φτάσει και τα 10 μέτρα και  ανήκει
alt
alt

Κυπαρίσσια και ελιές της Δασιάς στην Κέρκυρα. Οι ελιές και τα κυπαρίσσια αφθονούν στην Κέρκυρα και συνυπάρχουν. Το Κυπαρίσσι είναι και αυτό ανεμόφιλο φυτό αλλεργιογονικής σημασίας, όπως και η ελιά. Η εποχή της ανθοφορίας του Κυπαρισσιού είναι συνήθως ο Μάρτιος και οι αρχές Απριλίου, ενώ της Ελιάς από τα μέσα Μαίου μέχρι τα μέσα Ιουνίου. Ανεμόφιλα άνθη της Κερκυραϊκής ελιάς που παράγουν γυρεοκόκκους κλινικής αλλεργιογονικής και σημασίας

στην οικογένεια των Ελαιοειδών. Η ελιά είναι εντομόφιλο φυτό, αλλά όταν παράγει υπεράφθονη γύρη γίνεται και ανεμόφιλο. Οι γυρεόκοκκοι της Ελιάς έχουν μικρή διάμετρο (17-23μ) και γι’ αυτό έχουν ισχυρή κλινική αλλεργιογόνο σημασία.
Οι ελιές στην Κέρκυρα ανθοφορούν από το Μάιο μέχρι αρχές Ιουνίου, ανάλογα με την πρωιμότητα ή την οψιμότητα της άνοιξης. Τα ευαισθητοποιημένα άτομα στη γύρη της ελιάς μπορεί να εκδηλώσουν έντονη αλλεργική ρινίτιδα, αλλεργική ρινοεπιπεφυκίτιδα και αλλεργικό άσθμα.

Είναι αναγνωρισμένο ότι η αλλεργία στους γυρεόκκοκους της ελιάς είναι η πιο σημαντική αιτία εποχιακής αλλεργικής ρινίτιδας σε όλες τις χώρες της Μεσογείου, αλλά και σε οποιαδήποτε χώρα της γης, όπου μπορεί να αναπτυχθεί το δένδρο.

alt

Ελιά της Κέρκυρας με άνθη έτοιμα ν’ανοίξουν

Η ελιά πιθανότατα προέρχεται από τη Μικρά Ασία, επεκτάθηκε στις χώρες της λεκάνης της Μεσογείου και στη συνέχεια μεταφέρθηκε στη Β. Αμερική (ιδίως Καλιφόρνια και Αριζόνα) , Ν. Αμερική (Χιλή), Αυστραλία, Ν. Αφρική.

Η ελιά παρουσιάζει διασταυρουμένη αλλεργιογονικότητα με όλα τα μέλη της οικογένειας των Ολεοειδών. Έχει αποδειχτεί ‘ότι τα άτομα που είναι ευαίσθητα στο κυπαρίσσι επιδεικνύουν ευαισθησία στην ελιά και το φραξίνο.

Λόγω της παρουσίας του παναλλεργιογόνου της προφιλλίνης αναμένεται η παρουσία διασταυρουμένης αλλεργιογονικότητας της ελιάς  με άλλα φυτικά αλλεργιογόνα.

Η συχνότητα της ευαισθησίας στη γύρη της ελιάς ποικίλει από περιοχή σε περιοχή της Μεσογείου. Γενικώς στη Ελλάδα περισσότεροι από το 37% των ατοπικών ασθενών, δηλαδή με αλλεργικά συμπτώματα από το ανώτερο και κατώτερο αναπνευστικό και τα μάτια είναι ευαισθητοποιημένη στη γύρη των Ελαιοειδών φυτών. Οι περισσότερες μελέτες έχουν δείξει ότι το μεγαλύτερο ποσοστό αυτών των ασθενών πάσχει από ρινοεπιπεφυκίτιδα, παρά από άσθμα.

Οι αλλεργικοί ασθενείς μπορεί να πάσχουν ταυτόχρονα από περισσότερες της μιας ευαισθησίες, παρά να είναι μονoευαίσθητοι στην ελιά. Οι μονοευαίσθητοι ενήλικες και παιδιά μπορεί να έχουν συμπτώματα καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους, χωρίς εμφανή αύξηση των συμπτωμάτων τους κατά την εποχή της ανθοφορίας της ελιάς [25].

 

Kυπαρίσσι, το αειθαλές [Κυπάρισσος η αειθαλής, Cupressus sempervirens].  Αειθαλές, αυτοφυές δένδρο στην Ελλάδα και στην Κέρκυρα, 

alt

Kυπαρίσσι, το αειθαλές [Κυπάρισσος η αειθαλής, Cupressus sempervirens]

καθώς και στις παραλιακές χώρες της Μεσογείου , μέχρι το Ιράν. Φυτεύεται ως διακοσμητικό σε πολλές χώρες του κόσμου. Ανήκει στην οικογένεια των Κυπαρισσοειδών. Το ύψος του μπορεί να φτάσει τα 20 μέτρα ενώ το φάρδος του φτάνει το ένα μέτρο συνήθως. Και του προσδίδει ένα πλήρες κωνοειδές σχήμα. Πρόκειται για ρητινοφόρο, αρωματικό και μόνοικο δένδρο, που ζεί ακόμη και 3000 χρόνια (ορισμένα είδη).

Ανθοφορεί από το Μάρτιο μέχρι τον Απρίλιο και τα άνθη του είναι δυσδιάκριτα. Η γύρη του δένδρου κυκλοφορεί στην ατμόσφαιρα το από Μάρτιο έως τον Απρίλιο. Ο καρπός του κυπαρισσιού είναι σκληρός, ωοειδούς σχήματος και καφεοειδούς χρώματος. Οι σπόροι παραμένουν στους κώνους του δένδρου για αρκετές εποχές.

Οι Έλληνες, παραδοσιακά από την αρχαιότητα στα κοιμητήρια φύτευαν κυπαρίσσια, ενώ σήμερα τοποθετούνται ως φράχτες χωραφιών  ή προστατευτικά κατά των ανέμωνν ή καλλιεργούνται για την πολύτιμη ξυλεία τους. 

Μεταξύ των 17 αλλεργιογόνων που υπάρχουν στους γυρεοκόκκους του κυπαρισσιού έχουν χαρακτηριστεί τρία αλλεργιογόνα και χρησιμοποιούνται στη διάγνωση και θεραπεία των ευαίσθητων ατόμων στη γύρη του κυπαρισσιού. 

Υπάρχει έντονη διασταυρουμένη αντιδραστικότητα μεταξύ του κυπαρισσιού του κυπαρισσιού της Αριζόνας και της Αρκεύθου της κοινής, καθώς και μεταξύ όλων των δένδρων που ανήκουν στην οικογένεια των  Κυπαρισσοειδών.  Επίσης έχει επιδειχτεί διασταυρουμένη αντιδραστικότητα και με άλλα φυτά, όπως το περδικάκι, η ελιά, ο φραξίνος, η Δακτυλίς η συσπειρωμένη, το Λόλιο, το χηνοπόδιο κ.α. 

Ορισμένα άτομα παρουσιάζουν ταυτόχρονη ευαισθησία στη γύρη του κυπαρισσιού και στον καρπό του ροδάκινου. Έτσι μόλις κάποιο αλλεργικό άτομο στο κυπαρίσσι φάει ροδάκινο μπορεί να εκδηλώσει σύνδρομο στοματικής αλλεργίας , κνησμό οίδημα, κνίδωση και αγγειοοίδημα.. Τούτο οφείλεται στο ότι το κυπαρίσσι και το ροδάκινο έχουν κοινό το αλλεργιογόνο  το 45 kDa [26].

Η γύρη του κυπαρισσιού μπορεί να προκαλέσει αλλεργικό άσθμα, αλλεργική ρινίτιδα και αλλεργική επιπεφυκίτιδα [27]. 

Κυπαρίσσι της Αριζόνας ή Κυπάρισσος η αριζόνειος [Cupressus arizonica]. Αυτοφυές είδος κυπαρισσιού της Βόρειας Αμερικής που έχει

alt

Κυπαρίσσι της Αριζόνας ή Κυπάρισσος η αριζόνειος [Cupressus arizonica]

μεταφερθεί στην Ευρώπη, την Ελλάδα και την Κέρκυρα ως διακοσμητικό δενδροστοιχιών και κήπων. Πρόκειτε για αειθαλές κωνοφόρο δένδρο, που ορισμένα είδη του μπορεί να φτάσουν και τα 25 μέτρα. Τα φύλλα του είναι ωχροκίτρινα προς ωχροκύανα.

Είναι μόνοικο ανεμόφιλο δένδρο (και τα δύο φύλα του δένδρου υπάρχουν στο ίδιο φυτό), ενώ τα άνθη του είναι δυσδιάκριτα. Έχουν εντοπιστεί αλλεργιογόνα στη γύρη του κυπαρισσιού της Αριζόνας και υπάρχει διασταυρουμένη αλλεργιογονικότητα με το κυπαρίσσι  το αειθαλές και τα λοιπά είδη κυπαρισσιού.

Το κυπαρίσσι της Αριζόνας προκαλεί αλλεργικά συμπτώματα  στο τέλος του χειμώνα και τις αρχές της άνοιξης. Τα ευαισθητοποιημένα άτομα στη γύρη του δένδρου μπορεί να εκδηλώσουν αλλεργική ρινίτιδα, αλλεργικό άσθμα και αλλεργική επιπεφυκίτιδα. 

Τα αλλεργικά συμπτώματα που οφείλονται σε ευαισθησία προς τα αλλεργιογόνα του κυπαρισσιού της Αριζόνας βελτιώνονται σημαντικά ή εξαφανίζονται  ριζικά με την υπογλώσσια ανοσοθεραπεία.  Η υπογλώσσια ανοσοθεραπεία με εκχυλίσματα αλλεργιογόνων του κυπαρισσιού της Αριζόνας , αποδίδει μετά από ένα χρόνο. Αυτό αποδεικνύεται από το γεγονός ότι οι ασθενείς καταργούν σταδιακά τα κλασσικά αντιαλλεργικά φάρμακα και υποχωρεί η υπεραντιδραστικότητα του ρινικού βλεννογόνου τους.

Γενικά η υπογλώσσια ανοσοθεραπεία με αλλεργιογόνα του κυπαρισσιού της Αριζόνας είναι αποτελεσματική και ασφαλής στις αναπνευστικές αλλεργίες [39, 40].

Άρκευθος η οξύκεδρος [JuniperusOxycedrus]. Γένος της τάξης των κωνοφόρων που περιλαμβάνει θάμνους, δένδρα  δασικά, αειθαλή και

alt

Άρκευθος η οξύκεδρος [Juniperus Oxycedrus]

συνήθως δίοικα. Η Άρκευθος η οξύκεδρος, όπως και η Άρκευθος η κοινή είναι δένδρα και της

alt

Άρκευθος η οξύκεδρος [Juniperus Oxycedrus]

Ελληνικής χλωρίδας. Απαντώνται και στην Κέρκυρα  ως απομονωμένα δένδρα στις παραλίες και τους ακαλλιέργητους αγρούς, όχι όμως σε πολύ μεγάλο αριθμό. Η Κυπάρισσος ή αειθαλής, η Κυπάρισσος της Αριζόνας και τα διάφορα είδη αρκεύθου ανήκουν στη βοτανική οικογένεια των Κυπαρισσοειδών.

Η ανθοφορία τους γίνεται συνήθως το Νοέμβριο-Δεκέμβριο [28].

Τα πλείστα είδη αρκεύθου παράγουν μεγάλες ποσότητες γύρης που μπορούν να ταξιδέψουν σε μεγάλες αποστάσεις  με τη βοήθεια των ανέμων. Η Άρκευθος είναι ένα από σημαντικότερα δένδρα αλλεργιογονικής σημασίας, ανάμεσα στα λοιπά Κυπαρισσοειδή.

Η γύρη της Αρκεύθου κυκλοφορεί σε μεγάλη αφθονία και οι γυρεόκοκοι της έχουν μικρότερη διάμετρο από τους γυρεοκόκκους των πεύκων και γιαυτό και είναι αλλεργιογονικότεροι.

Υπάρχει διασταυρουμένη αλλεργιογονικότητα μεταξύ των διαφόρων ειδών αρκεύθου, αλλά και μεταξύ των λοιπών δένδρων που ανήκουν στα Κυπαρισσοειδή. Η  ‘Αρκευθος η οξύκεδρος καθώς και τα λοιπά είδη Αρκεύθου μπορεί να προκαλέσουν αλλεργική ρινίτιδα, αλλεργικό άσθμα και αλλεργική επιπεφυκίτιδα στα άτομα που είναι ευαισθητοποιημένα στα αλλεργιογόνα των γυρεοκόκκων τους [29].

 

Πεύκη η παράλιος [Pinuspinaster]. H Πεύκη είναι  γένος της τάξης των κωνοφόρων και περιλαμβάνει περί τα 70 είδη. Είναι δένδρα
alt

Πεύκη η παράλιος [Pinus pinaster].

δασικά μεγάλα, μονόοικα, αειθαλή, φέρουν φύλλα βελονοειδή και παρέχουν ξυλεία. 
Στην Ελλάδα και στην Κέρκυρα υπάρχουν διάφορα είδη Πεύκης, όπως η μέλαινα ή αυστριακή [ Pinus nigra], ,  η Πίτυς ή Κουκουναριά [Pinus Pinea], κ.α.. Η ανθοφορία της Πεύκης ξεκινάει τον Ιανουάριο-Μάρτιο. 
Η Πεύκη είναι μεν ανεμόφιλο φυτό, αλλά διαθέτει βαριά και μεγάλης διαμέτρου γύρη. Γιαυτό οι γυρεόκοκκοι της πεύκης δεν είναι κλινικής αλλεργιογόνου σημασίας και πολύ λίγα άτομα είναι ευαισθητοποιημένα και εκδηλώνουν αλλεργικά συμπτώματα κατά την εποχή της ανθοφορίας της [30].

 

Από την άλλη πλευρά οι ξυλοκόποι και ξυλουργοί που εκτίθενται στη σκόνη του ξύλου της πεύκης μπορεί να εκδηλώσουν αλλεργικά συμπτώματα από το ανώτερο και κατώτερο αναπνευστικό σύστημα. 

Αναφέρονται κρούσματα  αντιδράσεων από το δέρμα (κνίδωση) και από τα μάτια, σε ορισμένα άτομα που τυχαία επισκέπτονται ένα δάσος με πεύκα ή εργάζονται στο δάσος με πεύκα. Αυτές οι αλλεργικές αντιδράσεις οφείλονται στις τρίχες των καμπιών των πεύκων ( Thaumetopoea pityocampa) [31].

Η κάμπια του πεύκου είναι η μορφή προνύμφης του εντόμου  Thaumetopoea pityocampa.  Τα δάση των  πεύκων της Μεσογείου προσβάλλονται συχνά, υπό μορφή επιδημίας από αυτυό το έντομο.  Η επιδημία αυτή επεκτείνεται και στα δάση βορειότερων περιοχών της Ευρώπης με την αυξανόμενη θερμοκρασία της γης.

Όταν , κατά τη διάρκεια των τριών σταδίων ανάπτυξης της προνύμφης του εντόμου αποπίπτουν οι τρίχες της κάμπιας, αυτές μπορούν να μεταφερθούν στο περιβάλλον με τη βοήθεια του ανέμου.

Σε περίπτωση που οι τρίχες έλθουν σε επαφή με το δέρμα  μπορεί να προκαλέσουν μια ποικιλία αντιδράσεων και συνήθως κνιδωτικό εξάνθημα και τη δημιουργία βλατίδων του δέρματος. Ιδιαίτερο ερεθισμό προκαλούν οι τρίχες, όταν έλθουν σε επαφή με τους επιπεφυκότες των ματιών ή εισπνευστούν. 

Έχουν αναφερθεί διάφορες περιπτώσεις αναφυλακτικών αντιδράσεων  τα πρόσφατα χρόνια μετά από έκθεση στις τρίχες της κάμπιας του πεύκου, που οφείλονται σε αντίδραση αλλεργικής υπερευαισθησίας, που προκαλείται με τη μεσολάβηση ειδικών IgE  ανοσοσφαιρινών, ιδίως στις περιπτώσεις  που  που οι κλιονικές εκδηλώσεις εμφανίζονται γρήγορα, υποτροπιάζουν και επιδεινώνονται σταδιακά. Άλλοτε πάλι οι τρίχες της κάμπιας δρουν με μηχανικό ερεθισμό του δέρματος ή των βλεννογόνων, προς τους οποίους μπορεί να έλθουν σε επαφή. [49].

 

Πλάτανος η ανατολική (Platanus orientalis). Είδος πλατάνου που υπάρχει στην Ελλάδα και στην Κέρκυρα . Ο πλάτανος υπάρχει

alt

Στην Κέρκυρα υπάρχουν πλάτανοι, είτε ως διακοσμητικά δένδρα, είτε ως αυτοφυείς σε περιοχές υψηλής υπόγειας υγρασίας. ή δένδρα σε περιοχές.

 οπουδήποτε υπάρχει τρεχούμενο ή υπόγειο νερό.

Οι πλάτανοι είναι  δένδρα, μεγάλα δασικά, ανεμόφιλα που ανθίζουν τον Απρίλιο-Μάιο και παράγουν άφθονη γύρη. Οι γυρεόκοκκοι  του Πλατάνου έχουν διάμετρο περί τά 20 μ και σε μερικές περιοχές, όπου υπάρχουν πολλοί πλάτανοι  μπορεί να έχουν αλλεργιογονική σημασία και να προκαλέσουν ευαισθητοποίηση των προδιατεθειμένων ατόμων. Τα ευαισθητοποιημένα άτομα στη γύρη του Πλατάνου  εκδηλώνουν αλλεργική ρινίτιδα, αλλεργικό άσθμα και αλλεργική επιπεφυκίτιδα.

Η αλλεργική αντίδραση των ευαισθητοποιημένων στη γύρη του πλατάνου ατόμων δεν συμπίπτει πάντοτε με την παρουσία και το μέγεθος του αριθμού των γυρεοκόκκων που κυκλοφορούν στην ατμόσφαιρα.

Η επίπτωση της αλλεργίας στον Πλάτανο θεωρείται προς το παρόν μέτρια, αν και ο αριθμός των μονοευαισθητοποιημένων ασθενών είναι μικρός.

Τούτο παρεμποδίζει την ακριβή ερμηνεία της σχέσης μεταξύ της ποσότητας των εισπνεομένων γυρεοκόκκων και των συμπτωμάτων των ασθενών [32].

Λεύκη η τρεμόφιλος (Populustremula). H λεύκη ανήκει στην οικογένεια των Ιτεωδών και σε όλη την Ελλαδα φύεται σε υγρότοπους ή

alt

Λεύκη η τρεμόφιλος. Η Λεύκη υπάρχει στην Κέρκυρα κυρίως ως διακοσμητικό δένδρο, όπως και ο Φοίνικας, που διακρίνεται πίσω από τη Λεύκη. Όμως και τα δύο αυτά δένδρα μπορεί να προκαλέσουν συμπτώματα αλλεργικής ρινίτιδας, ή αλλεργικού άσθματος ή αλλεργικής επιπεφυκίτιδας ήπιας έντασης, που ενισχύεται όμως, όταν οι ασθενείς είναι ευαίσθητοι και στη γύρη άλλων αλλεργιογόνων φυτών, π.χ. Αγρωστώδη, Περδικάκι, Ελιά

σε δενδροστοιχίες. Στην Κέρκυρα έχει φυτευτεί περιστασιακά σε οικόπεδα ξενοδοχείων ή σε δενδροστοιχίες. Είναι φυλλοβόλο δένδρο που φθάνει μέχρι και 45 μέτρα ύψος .

 

Πρόκειται για δίοικο φυτό (κάθε δένδρο είναι είτε αρσενικό, είτε θηλυκό) . Ανθοφορεί στην αρχή της άνοιξης και παράγει ανεμόφιλη γύρη. Αν και τα δύο φύλα του δένδρου παράγουν γύρη, μόνο τα θηλυκά παράγουν καρπούς.

Τα θηλυκά δένδρα παράγουν  νηφάδες βαμβακιού, επί δύο συνεχείς εβδομάδες, που αιωρούνται στην ατμόσφαιρα, χωρίς να αποτελούν αιτίες αλλεργίας, αλλά μόνον ερεθισμού του αναπνευστικού συστήματος. Η Λεύκη παρουσιάζει διασταυρουμένη αλλεργιογονικότηα με την Ιτιά [33].

 

Ιτιά [Ιτέα η αίγειος [Salix caprea]. Φιλοβόλο, εντομόφιλο δένδρο ύψους 3-15 μέτρων. Η

alt

Ιτιά [Ιτέα η αίγειος [Salix caprea]. Δένδρο αλλεργιογόνου σημασίας, όταν υπάρχουν πολλές Ιτιές φυτεμένες σε κοντινή απόσταση, οπόταν η αφθονία της γύρης προκαλεί συμπτώματα στα ευαισθητοποιημένα στη γύρη της Ιτιάς, άτομα

Ιτιά ανθοφορεί  μόλις αρχίζει η άνοιξη και διαθέτει  αρσενικά και θηλυκά άνθη.

Οι ιτιές είναι υδροχαρή φυτά και υπάρχουν στις όχθες ποταμών και λιμνών, ενώ στην Κερκυρα έχουν φυτευθεί κυρίως ως διακοσμητικά κήπων ή δενδροστοιχιών.

Η Ιτιά ανήκει στην οικογένεια των Ιτεωδών φυτών και υπάρχει εκτεταμένη διασταυρουμένη αντιδραστικότητα μεταξύ των διαφόρων ειδών Ιτιάς και Λεύκης.

Η γύρη της Ιτιάς προκαλεί συχνά αλλεργική ρινίτιδα, αλλεργικό άσθμα και αλλεργική επιπεφυκίτιδα σε ευαισθητοποιημένα προς τους γυρεόκόκκους της άτομα. Σε μερικά άτομα η επαφή με το δένδρο μπορεί να προκαλέσει φυτοδερματίτιδα [36].

Φοινικιά  [Φοίνικας ο κανάριος, Phoenixcanariensis]. Η φοινικιά είναι αυτοφυές δένδρο των Καναρίων νήσων του Ατλαντικού. Υπάρχουν

alt

Φοινικιά.  Οι φοινικές είναι φυτεμένες ως διακοσμητικά δένδρα στην Κέρκυρα. Ενώ είναι αλλεργιογόνα δένδρα, εν τούτοις πρέπει ο αλλεργικός στη φοινικιά να βρίσκεται πολύ κοντά στο δένδρο την εποχή της ανθοφορίας και να υπάρχουν πολλέςκαι πυκνοφυτεμένες  Φοινικιές.

στην Κέρκυρα φοινικιές στις δενδροστοιχίες και στους κήπους. Διακρίνονται αρσενικά και θηλυκά δένδρα.

Τα άνθη της Φοινικιάς παράγουν άφθονη ανεμόφιλη γύρη, η οποία συχνά μπορεί να προκαλέσει συμπτώματα αλλεργικής ρινίτιδας, ή αλλεργικού άσθματος ή αλλεργικής επιπεφυκίτιδας ήπιας έντασης, που ενισχύεται όμως, όταν οι ασθενείς είναι ευαίσθητοι και στη γύρη άλλων αλλεργιογόνων φυτών, π.χ. Αγρωστώδη, Περδικάκι, Ελιά.

Τα επίπεδα της γύρης της Φοινικιάς ελαττώνονται, όσο απομακρύνεται κανείς από το δένδρο, ενώ κατέρχονται πολύ τα επίπεδα της γύρης σε απόσταση 100 μέτρων από το δένδρο. Γενικά η Φοινικιά θεωρείται δένδρο χαμηλής αλλεργιογονικότητας [34, 35].

 

Ψευδακακία ή ακακία [Ροβίνια η ψευδακακία, Robinia pseudoacacia]. Η ψευδακακία ανήει

alt

Ψευδακακία ή ακακία [Ροβίνια η ψευδακακία. Υπάρχουν πολλές Ψευδακακίες ως διακοσμητικά δένδρα στους δρόμους της Κέρκυρα, οι  γυρεόκοκκοι των οποίων μπορεί να προκαλέσουν συμπτώματα στα ευαισθητοποιημένα προς αυτούς, άτομα.

στα Ελλοβιόκαρπα, που είναι ιθαγενή δένδρα της Αμερικής Το είδος της Ψευδακακίας μεταφέρθηκε στην Ελλάδα το 1830 και υπάρχει σήμερα και στην Κέρκυρα ως διακοσμητικό δένδρο.

Το ύψος της μπορεί να φθάσει και τα 30 μέτρα. Ευδοκιμεί και στα άγονα εδάφη. Είναι εντομόφιλο φυτό και ανθοφορεί από τον Απρίλιο- Ιούνιο. Οι γυρεόκοκκοι της Ψευδακακίας μπορεί να δράσουν  ως αλλεργιογόνα και να προκαλέσουν συμπτώματα αλλεργικής ρινίτιδας, αλλεργικού άσθματος και αλλεργικής επιπεφυκίτιδας στα ευαισθητοποιημένα άτομα [37].

Σε ορισμένες περιοχές η γύρη της Ψευδακακίας μπορεί να ευαισθητοποιήσει υψηλό αριθμό ατόμων και να τους προκαλεί αλλεργική συμπτωματολογία.

Τούτο πιθανόν οφείλεται  στη διασταυρουμένη αντίδραση  της γύρης της ψευδακακίας προς παναλλεργιογόνα (προφιλίνη, πολκασίνη και  1,3-βήτα- γλουκανάση)  που υπάρχουν σε γύρη άλλων φυτών.

Το φαινόμενο αυτό οδηγεί στη διάγνωση του αντικατοπτρισμού αλλεργίας [ allergy mirages] [38].

alt

Σαμπούκος – κουφοξυλιά- αφροξυλιά (Sambucus nigra)

Σαμπούκος – κουφοξυλιά- αφροξυλιά (Sambucus nigra) Ο Σαμπούκος μαζεύεται κατά την εποχή της άνθισης δηλαδή Μάιο με Ιούλιο.

Φυλλοβόλο  δένδρο ύψους 1-4 μέτρων με πυκνή φύλλωση, από οδοντωτά και λογχοειδή φύλλα Υπάρχουν πολλά είδη  Σαμπούκου του στην Ευρώπη και τη Βόρεια Αμερική, που  ανήκει στην οικογένεια των Καπριφολιδών (Caprifoliaceae).  

Στη Ελλάδα φύεται ως διακοσμητικό δένδρο, όπως και στην Κέρκυρα, που είναι ευρύτατα διαδεδομένο., αλλά υπάρχει και ως αυτοφυές σε δασώδεις περιοχές.  Παράγει λευκά , μικρά άνθη λευκού ή κίτρινου χρώματος  που δημιουργούν  σκιαδόμορφους κορύμβους , που μυρίζουν ευχάριστα και έντονα.

Ανθίζει στην Ελλάδα και στην Κέρκυρα τον Μάϊο-Ιούνιο και παράγει εντομόφιλη αλλεργιογόνο γύρη. Οι καρποί του άνθους είναι μικρές κυανόμαυρες ράγες, οι οποίες είναι φαρμακευτικού ενδιαφέροντος (χρησιμοποιήθηκε από την αρχαιότητα ως εφιδρωτικό και σπασμολυτικό). Ο Διοσκουρίδης χρησιμοποιούσε τους βλαστούς σε κατάπλασμα ενάντια στην ποδάγρα, στις φλεγμονές, στα εγκαύματα και στα πιθανά δαγκώματα κάποιου σκύλου.

Ο Σαμπούκος είναι γνωστό δένδρο από την  αρχαιότητα  και το όνομά του προέρχεται από την αρχαία Ελληνική λέξη σαμβύκη ή  ιαμβύκη (αιολικός τύπος του σάνδυξ), που σημαίνει κόκκινο. Από τους καρπούς του σαμπούκου έφτιαχναν το κόκκινο χρώμα, ενώ σήμερα παρασκευάζουν χυμούς, ,μαρμελάδες και κρασί με ισχυρές αντιοξειδωτικές ιδιότητες [41].

Οι καρποί του σαμπούκου δεν πρέπει να τρώγονται σε μεγάλες ποσότητες, διότι προκαλούν έμετο. Από το εκχύλισμα των ανθέων του σαμπούκου παρασκευάζεται ποτό. Η γύρη του Σαμπούκου μπορεί να προκαλέσει αλλεργική ρινίτιδα, αλλεργικό άσθμα, αλλεργική επιπεφυκίτιδα  στα ευαισθητοποιημένα άτομα [42].

Ευκάλυπτος [Eucalyptus]. O Ευκάλυπτος είναι ιθαγενές δένδρο της Αυστραλίας. Υπάρχουν πάνω από 700 είδη Ευκαλύπτου, εκ των οποίων

alt

Ευκάλυπτος [Eucalyptus]. Ευκάλυπτοι υπάρχουν αρκετοί στη Κερκυρα και μπορεί η γύρη τους το θέρος να επηρεάσει ορισμένα άτομα και να τους προκαλέσει αλλεργική ρινίτιδα, αλλεργικό άσθμα ή αλλεργική επιπεφυκίτιδα. Η αλλεργία στον ευκάλυπτο είναι περιορισμένης κλινικής σημασίας, αν και μερικά άτομα παρουσιάζουν αλλεργικές αντιδράσεις όταν έρχονται σε επαφή με το ευκαλυπτέλαιο

αρκετά έχουν μεταφερθεί σε όλες της χώρες της γης, όπως και η Ελλάδα. Στην Κέρκυρα υπάρχουν αρκετοί  Ευκάλυπτοι διάσπαρτοι σε όλο το νησί,  αλλά διάσπαρτοι ανάμεσα σε άλλα δένδρα.

Σε μερικές χώρες έχει αναφερθεί ότι η εντομόφιλη γύρη του Ευκαλύπτου μπορεί να προκαλέσει συμπτώματα αλλεργικής ρινίτιδας, αλλεργικού άσθματος και αλλεργικής επιπεφυκίτιδας στα ευαισθητοποιμένα προς αυτήν άτομα τους μήνες της ανθοφορίας (Ιούλιο, Αύγουστο, Σεπτέμβριο) [43, 44, 45].

 

Διάγνωση και θεραπεία των ΩΡΛ Αλλεργικών παθήσεων

Η έγκαιρη διάγνωση μιας ρινίτιδας, για το αν είναι αλλεργική ή μη αλλεργική από τον ωτορινολαρυγγολόγο ή τον αλλεργιολόγο αποτελεί σημαντικό βήμα αφ’ενός για την αποτελεσματική αντιμετώπιση των συμπτωμάτων και αφετέρου, αν κάποιος ασθενής διαγνώσει έγκαιρα την αλλεργική του ρινίτιδα μπορεί να την προλάβει, να μην εξελιχθεί σε αλλεργικό άσθμα. Δυστυχώς σύμφωνα με τη διεθνή βιβλιογραφία ένα 30-40% των ασθενών με αλλεργική ρινίτιδα μέσα σε τρία χρόνια μπορεί να εκδηλώσει και κρίσεις αλλεργικού άσθματος.

 

Η διάγνωση των ΩΡΛ αλλεργικών παθήσεων στηρίζεται στη λεπτομερή λήψη του ιστορικού, την προσεκτική ΩΡΛ εξέταση, αν ο ασθενής έχει συμπτώματα από το ανώτερο αναπνευστικό, το λεπτομερή έλεγχο του κατώτερου αναπνευστικού αν πάσχει από άσθμα, τη διενέργεια των ενδοεπιδερμικών αντιδράσεων νυγμού χρησιμοποιώντας εκχυλίσματα αλλεργιογόνων που υπάρχουν στην περιοχή που  κατοικεί ή εργάζεταιο ο ασθενής.

Η  θεραπεία των συμπτωμάτων γίνεται με τη χρήση συμβατικών αντιαλλεργικών φαρμάκων, όπως τα ενδορρινικά και συστηματικά χορηγούμενα από το στόμα αντιισταμινικά, τα ενδορρινικά κορτικοστεροειδή, τα σταθεροποιητικά των μαστοκυττάρων, τα από του στόματος χορηγούμενα κορτικοστεροειδή, στις πολύ έντονες καταστάσεις. Η αποφυγή των αλλεργιογόνων γυρεοκόκκων πρακτικά είναι ανέφικτη όταν κυκλοφορεί κανείς στην ύπαιθρο. Παρά τούτο ο συχνός καθαρισμός των ρινικών κοιλοτήτων με υπέρτονο διάλυμα φυσιολογικού ορού με ουδέτερο pH,  όπως το Osmoclean hypertonic nasal spray, συμβάλλει στην απομάκρυνση των αλλεγιογόνων  και την ταχύτερη δράση των ενδορρινικά χορηγούμενων φαρμάκων. Τα αντιαλλεργικά φάρμακα συνήθως ανακουφίζουν τα συμπτώματα, όσο τα λαμβάνει ο ασθενής και όσο διαρκεί η ανθοφορία των αλλεργιογόνων φυτών, προς τα οποία είναι ευαίσθητοι οι ασθενείς.

 

Η χρησιμοποίηση τοπικών αποσυμφορητικών της μύτης για την ανακούφιση του μπουκώματος της αλλεργικής ρινίτιδας  δεν πρέπει να ξεπερνάει τις τρεις ημέρες, διότι, εκτός από το μπούκωμα αλλεργικής αιτιολογίας ο πάσχων αναπτύσσεοι και φαρμακευτική ρινίτιδα, δηλαδή υφίσταται εξάρτηση από το τοπικό ενδορρινικό αποσυμφορητικό και δεν ξεμπουκώνει η μύτη, παρά μόνο όταν την ψεκάσει με τοπικό αποσυμφορητικό.

Η ριζική θεραπεία της αλλεργικής ρινίτιδας και του αλλεργικού άσθματος μπορεί να γίνει με υπογλώσσια ανοσοθεραπεία [ALLERGOVAC SUBLINGUALE], δηλαδή οι ασθενείς παίρνουν με υπογλώσιες σταγόνες, των οποίων σταδιακά αυξάνει ο αριθμός, τα ένοχα για την πρόκληση των συμπτωμάτων τους αλλεργιογόνα.  Μέσα σε τρία χρόνια ο οργανισμός αναπτύσσει ανοχή προς τα αλλεργιογόνα προς τα οποία είναι ευαίσθητος και εξαφανίζονται ή ελαχιστοποιούνται, για πάντα, τα συμπτώματά του. Η ανοσοθεραπεία είναι γνωστή εδώ και εκατό χρόνια και όπως χρησιμοποιείται σήμερα με υπογλώσσιες σταγόνες εκχυλισμάτων αλλεργιογόνων είναι αποτελεσματική και ταυτόχρονα ασφαλής αφού δεν συνοδεύεται από παρενέργειες.

 

Σε όλα τα αλλεργικά άτομα πρέπει να ελέγχονται τα επίπεδα της βιταμίνης  D3, μετρώντας τα επίπεδα του βασικού μεταβολίτη της στον ορό του αίματος των ασθενών, τα οποία πρέπει να είναι μεγαλύτερα των 32ng/ml. Παρατηρήθηκε ότι τα αλλεργικά άτομα είναι κατά κανόνα υποβιταμινικά D3 και γιαυτό πρέπει να παίρνουν συμπληρωματικά βιταμίνη D3 υπό μορφή σταγόνων σε ελαιόλαδο [D3-Gkelin drops). Περισσότερα για τη σχέση της βιταμίνης D3 και της αλλεργίας βλέπε: O ρόλος της βιταμίνης D στην εκδήλωση και αντιμετώπιση των αλλεργικών νόσων©

Copyrifgt του κειμένου και των φωτογραφιών: Δρ Δημήτριος Ν. Γκέλης, Ωτορινολαρυγγολόγος, Κόρινθος

 

Βιβλιογραφία

1. Spieksma FT. Aerobiology of common environmental allergens: sizes of allergen carrying particles. Asian Pac J Allergy Immunol. 1993 Jun;11(1):93-4.

2. Noertjojo K, Dimich-Ward H, Obata H, Manfreda J, Chan-Yeung M. Exposure and sensitization to cat dander: asthma and asthma-like symptoms among adults. J Allergy Clin Immunol. 1999 Jan;103(1 Pt 1):60-5.

3. Heinrich J. Influence of indoor factors in dwellings on the development of childhood asthma. Int J Hyg Environ Health. 2011 Jan;214(1):1-25. Epub 2010 Sep 18.

4. Naydenov K, Popov T, Mustakov T, Melikov A, Bornehag CG, Sundell J.

The association of pet keeping at home with symptoms in airways, nose and skin among Bulgarian children. Pediatr Allergy Immunol. 2008 Dec;19(8):702-8. Epub 2008 Feb 11.

5. Bornehag CG, Sundell J, Hagerhed L, Janson S; DBH Study Group. Pet-keeping in early childhood and airway, nose and skin symptoms later in life. Allergy. 2003 Sep;58(9):939-44.

6. Hugg TT, Jaakkola MS, Ruotsalainen R, Pushkarev V, Jaakkola JJ. Exposure to animals and the risk of allergic asthma: a population-based cross-sectional study in Finnish and Russian children. Environ Health. 2008 Jun 6;7:28.

7. McConnell AR, Brown CM, Shoda TM, Stayton LE, Martin CE. Friends with benefits: On the positive consequences of pet ownership. J Pers Soc Psychol. 2011 Jul 4.

8. Marcucci F, Sensi L, Di Cara G, Incorvaia C, Puccinelli P, Scurati S, Frati F. Which allergen extract for grass pollen immunotherapy? An in vitro study. Immunol Invest. 2010;39(6):635-44.

9. Moingeon P, Hrabina M, Bergmann KC, Jaeger S, Frati F, Bordas V, Peltre G. Specific immunotherapy for common grass pollen allergies: pertinence of a five grass pollen vaccine. Int Arch Allergy Immunol. 2008;146(4):338-42. Epub 2008 Mar 21.

10. Gulen F, Zeyrek D, Can D, Altinoz S, Koksoy H, Demir E, Tanac R. Development of new sensitizations in asthmatic children monosensitized to house dust mite by specific immunotherapy. Asian Pac J Allergy Immunol. 2007 Mar;25(1):7-11.

11. Harmanci E, Metintas E. The type of sensitization to pollens in allergic patients in Eskisehir (Anatolia), Turkey. Allergol Immunopathol (Madr). 2000 Mar-Apr;28(2):63-6.

12. Tiwari R, Bhalla PL, Singh MB. Evaluation of molecular basis of cross reactivity between rye and Bermuda grass pollen allergens. Allergol Int. 2009 Dec;58(4):557-64. Epub 2009 Sep 25.

13. Marcucci F, Sensi L, Di Cara G, Incorvaia C, Puccinelli P, Scurati S, Frati F. Which allergen extract for grass pollen immunotherapy? An in vitro study. Immunol Invest. 2010;39(6):635-44.

14. Nelson HS, Nolte H, Creticos P, Maloney J, Wu J, Bernstein DI. Efficacy and safety of timothy grass allergy immunotherapy tablet treatment in North American adults. J Allergy Clin Immunol. 2011 Jan;127(1):72-80, 80.e1-2.

15. Marcucci F, Sensi L, Di Cara G, Incorvaia C, Puccinelli P, Scurati S, Frati F. Which allergen extract for grass pollen immunotherapy? An in vitro study. Immunol Invest. 2010;39(6):635-44.

16. Zhang L, Kisil FT, Sehon AH, Mohapatra SS. Allergenic and antigenic cross-reactivities of group IX grass pollen allergens. Int Arch Allergy Appl Immunol. 1991;96(1):28-34.

17. Bonura A, Colombo P. Novel strategies for the development of a vaccine for Parietaria allergy. Int J Immunopathol Pharmacol. 2011 Apr-Jun;24(2):297-304.

18. D'Anneo RW, Arena A, Gammeri E, Bruno ME, Falagiani P, Riva G, Leonardi S, La Rosa M. Parietaria sublingual allergoid immunotherapy with a co-seasonal treatment schedule. Allergol Immunopathol (Madr). 2008 Mar-Apr;36(2):79-84.

19. Roschek B Jr, Fink RC, McMichael M, Alberte RS. Nettle extract (Urtica dioica) affects key receptors and enzymes associated with allergic rhinitis. Phytother Res. 2009 Jul;23(7):920-6.

20. Martín-Muñoz MF, Bartolome B, Caminoa M, Bobolea I, Ara MC, Quirce S. Bee pollen: a dangerous food for allergic children. Identification of responsible allergens. Allergol Immunopathol (Madr). 2010 Sep-Oct;38(5):263-5. Epub 2010 May 5.

21. Zeller W, de Gols M, Hausen BM. The sensitizing capacity of Compositae plants. VI. Guinea pig sensitization experiments with ornamental plants and weeds using different methods. Arch Dermatol Res. 1985;277(1):28-35.

22. Andres C, Chen WC, Ollert M, Mempel M, Darsow U, Ring J. Anaphylactic reaction to camomile tea. Allergol Int. 2009 Mar;58(1):135-6. Epub 2008 Dec 1.

23. Asero R, Mistrello G, Roncarolo D, Casarini M. Detection of allergens in plantain (Plantago lanceolata) pollen. Allergy. 2000 Nov;55(11):1059-62.

24. Casquete-Román E, Rosado-Gil T, Postigo I, Pérez-Vicente R, Fernández M, Torres HE, Martínez-Quesada J. Contribution of molecular diagnosis of allergy to the management of pediatric patients with allergy to pollen. J Investig Allergol Clin Immunol. 2009;19(6):439-45.

25. Skitarelić N, Skitarelić N. Hypersensitivity to the pollen of Olea europea in the Mediterranean area. Arh Hig Rada Toksikol. 2009 Jun;60(2):259-60.

26. Hugues B, Didierlaurent A, Charpin D. Cross-reactivity between cypress pollen and peach: a report of seven cases. Allergy 2006;61(10):1241-3

27. Charpin D. Epidemiology of Cypress allergy. Allerg Immunol (Paris) 2000;32(3):83-5

28. Iacovacci P, Afferni C, Barletta B, Tinghino R, Di Felice G, Pini C, Mari A. Juniperus oxycedrus: a new allergenic pollen from the Cupressaceae family. J Allergy Clin Immunol. 1998 Jun;101(6 Pt 1):755-61.

29. Italian Association of Aerobiology. An epidemiological survey of Cupressaceae pollenosis in Italy. J Investig Allergol Clin Immunol. 2002;12(4):287-92.

30. Gastaminza G, Lombardero M, Bernaola G, Antepara I, Muñoz D, Gamboa PM, Audicana MT, Marcos C, Ansotegui IJ. Allergenicity and cross-reactivity of pine pollen. Clin Exp Allergy. 2009 Sep;39(9):1438-46. Epub 2009 Jul 2.

31. Vega JM, Moneo I, Ortiz JC, Palla PS, Sanchís ME, Vega J, Gonzalez-Muñoz M, Battisti A, Roques A. Prevalence of cutaneous reactions to the pine processionary moth (Thaumetopoea pityocampa) in an adult population. Contact Dermatitis. 2011 Apr;64(4):220-8.

32. Fernández-González D, González-Parrado Z, Vega-Maray AM, Valencia-Barrera RM, Camazón-Izquierdo B, De Nuntiis P, Mandrioli P. Platanus pollen allergen, Pla a 1: quantification in the atmosphere and influence on a sensitizing population. Clin Exp Allergy. 2010 Nov;40(11):1701-8.

33. Storms WW. Hay fever symptoms from the cotton of the cottonwood tree. Ann Allergy. 1984 Sep;53(3):223-5.

34. Blanco C, Carrillo T, Quiralte J, Pascual C, Martin Esteban M, Castillo R. Occupational rhinoconjunctivitis and bronchial asthma due to Phoenix canariensis pollen allergy. Allergy. 1995 Mar;50(3):277-80.

35. Almehdi AM, Maraqa M, Abdulkhalik S. Aerobiological studies and low allerginicity of date-palm pollen in the UAE. Int J Environ Health Res. 2005 Jun;15(3):217-24.

36. Wüthrich B, Annen H. Pollionosis: I. Findings on the clinical aspects and the pollen spectrum in 1565 pollen-sensitive patients. Schweiz Med Wochenschr. 1979 Sep 1;109(33):1212-8.

37. Kespohl S, Merget R, Overlack A, Bruening T, Raulf-Heimsoth M. Detection of novel occupational wood allergens in locust wood dust (Robinia pseudoacacia L.).

J Allergy Clin Immunol. 2006 Aug;118(2):522-4.

38. Compés E, Hernández E, Quirce S, Palomares O, Rodríguez R, Cuesta J, Sastre J, Villalba M. Hypersensitivity to black locust (Robinia pseudoacacia) pollen: "allergy mirages".Ann Allergy Asthma Immunol. 2006 Apr;96(4):586-92.

39. Ariano R, Spadolini I, Panzani RC. Efficacy of sublingual specific immunotherapy in Cupressaceae allergy using an extract of Cupressus arizonica. A double blind study. Allergol Immunopathol (Madr). 2001 Nov-Dec;29(6):238-44.

40. Italian Association of Aerobiology. An epidemiological survey of Cupressaceae pollenosis in Italy. J Investig Allergol Clin Immunol. 2002;12(4):287-92.

41. Schmitzer V, Veberic R, Slatnar A, Stampar F. Elderberry (Sambucus nigra L.) wine: a product rich in health promoting compounds. J Agric Food Chem. 2010 Sep 22;58(18):10143-6.

42. Förster-Waldl E, Marchetti M, Schöll I, Focke M, Radauer C, Kinaciyan T, Nentwich I, Jäger S, Schmid ER, Boltz-Nitulescu G, Scheiner O, Jensen-Jarolim E. Type I allergy to elderberry (Sambucus nigra) is elicited by a 33.2 kDa allergen with significant homology to ribosomal inactivating proteins. Clin Exp Allergy. 2003 Dec;33(12):1703-10.

43. Galdi E, Perfetti L, Calcagno G, Marcotulli MC, Moscato G. Exacerbation of asthma related to Eucalyptus pollens and to herb infusion containing Eucalyptus.

44. Monaldi Arch Chest Dis. 2003 Jul-Sep;59(3):220-1.

45. González Minero FJ, Candau Fernández-Mensaque P. Variations of airborne summer pollen in southwestern Spain. J Investig Allergol Clin Immunol. 1994 Nov-Dec;4(6):277-82.

46. Zeller W, de Gols M, Hausen BM. The sensitizing capacity of Compositae plants. VI. Guinea pig sensitization experiments with ornamental plants and weeds using different methods. Arch Dermatol Res. 1985;277(1):28-35.

47. Nakamaru Y, Maguchi S, Oridate N, Takagi D, Furuta Y, Fukuda S. Plantago lanceolata (English plantain) pollinosis in Japan. Auris Nasus Larynx. 2005 Sep;32(3):251-6.

48. Asero R, Mistrello G, Roncarolo D, Casarini M. Detection of allergens in plantain (Plantago lanceolata) pollen. Allergy. 2000 Nov;55(11):1059-62.

49. Vega J, Vega JM, Moneo I. Skin Reactions on Exposure to the Pine Processionary Caterpillar (Thaumetopoea pityocampa). Actas Dermosifiliogr. 2011 May 3.

 

Τελευταία Ενημέρωση (Τετάρτη, 03 Μάιος 2023 12:57)

 
Το παρόν άρθρο προστατεύεται από το Νόμο 2121/1993 και 4481/2017 για την πνευματική ιδιοκτησία. Η ολική ή μερική αντιγραφή του παρόντος επιστημονικού άρθρου χωρίς τη γραπτή έγκριση του Δρ Δημητρίου Ν. Γκέλη θεωρείται κλοπή πνευματικής ιδιοκτησίας και διώκεται βάσει της νομοθεσίας.