Get Adobe Flash player

ΑΛΛΕΡΓΙΚΕΣ ΩΤΟΡΙΝΟΛΑΡΥΓΓΟΛΟΓΙΚΕΣ ΠΑΘΗΣΕΙΣ

Untitled Document

        

ΑΛΛΕΡΓΙΑ ΣΤΗΝ ΩΤΟΡΙΝΟΛΑΡΥΓΓΟΛΟΓΙΑ ή ΩΤΟΡΙΝΟΛΑΡΥΓΓΟΛΟΓΙΚΗ ΑΛΛΕΡΓΙΑ

Oι αλλεργικές Ωτορινολαρυγγολογικές παθήσεις εκδηλώνονται με συμπτώματα από τη μύτη (αλλεργική ρινίτιδα), τους παραρρίνιους κόλπους (ρινοκολπίτιδα), τα μέσα ώτα (καθ’ υποτροπήν μέση ωτίτιδα), το λάρυγγα  (καθ’  υποτροπήν  λαρυγγίτιδα),  το στόμα    (αλλeργική στοματίτιδα).

Οι ΩΡΛ αλλεργικές παθήσεις εκδηλώνονται σε ευαισθητοποιημένα σε διάφορα αλλεργιογόνα, ατοπικά άτομα. Ατοπικά άτομα χαρακτηρίζονται αυτά που συνθέτουν ειδικές ανοσοσφαιρίνες Ε (IgE) προς περιβαλλοντικά αλλεργιογόνα, τα οποία είναι συνήθως πρωτεΐνες ή γλυκοπρωτεΐνες. Τα αλλεργιογόνα αυτά προέρχονται από αλλεργιογόνα ανεμόφιλα φυτά, τα ακάρεα της σκόνης του σπιτιού, επιθήλια οικόσιτων ζώων και διάφορες τροφές. (Tanabe, 2007).

alt

alt

Δρ Δημήτριος Ν. Γκέλης,

Ιατρός, Ωτορινολαρυγγολόγος, Οδοντίατρος, Διδάκτωρ της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, Ιατρικός Ερευνητής, Συγγραφέας

Κόρινθος 20131, Τηλ. 6944280764 www.gelis.gr,          www.pharmagel.gr,     www.curumin.gr ,     www.vitamin.gr,                                   www.d3gkelin.gr, b www.magnisio.gr,   www.allergopedia.gr,  www.gkelismedicallexicon.gr,  www.prolipsikarkinou,gr,  www.gkelanto,grwww.zinc.gr,    www.epitychiaypopsifiou.gr

O ωτορινολαρυγγολόγος εξάλλου είναι υποχρεωμένος αφ' ενός να προλαβαίνει και αφετέρου είναι εκπαιδευμένος να αντιμετωπίζει το αναφυλακτικό shock, που μπορεί ένας ασθενής να εκδηλώσει  μετά τη βρώση κάποιου τροφίμου προς το οποίο είναι ευαίσθητος ή μετά από κάποιο οίδημα υμενοπτέρου. Ο ΩΡΛ είναι εκπαιδευμένος λόγω ειδικότητας να ανοίγει της αεροφόρες οδούς, όποτε εξ αιτίας της αναφυλαξίας αποφραχθεί ο φάρυγγας, λόγω του οιδήματος που δημιουργεί η αναφυλακτική αντίδραση. Ο ΩΡΛ λοιπόν γνωρίζει καλά τις συνέπειες της αλλεργίας προς τα αλλεργιογόνα τρόφιμα, την αλλεργία προς τα υμενόπτερα και τη φαρμακευτική αλλεργία.

O ΩΡΛ ως χειρουργός γνωρίζει και την αλλεργία προς το ελαστικό, αφού υπάρχουν ασθενείς που παθαίνουν ρινίτιδα και άλλα συμπτώματα από το αναπνευστικό εξαιτίας της αλλεργίας στο ελαστικό. Οι ίδιοι οι ΩΡΛ μπορεί να εκδηλώσουν αλλεργία στα ελαστικά γάντια που χρησιμοποιούν καθημερινά.

 

Η αλλεργία λοιπόν είναι μια κατάσταση που αφορά το 25% του πληθυσμού και οι ΩΡΛ είναι οι ειδικοί, που εξ αιτίας της ειδικότητάς τους υποχρεώνονται να γνωρίζουν άριστα την αντιμετώπιση των αλλεργικών παθήσεων της ειδικότητάς τους.

Οι ρινίτιδες είναι οι πιο διαδεδομένες νόσοι του ανθρώπου. Ο ΩΡΛ είναι είναι εκπαιδευμένος να θέσει τη διάγνωση αν μια ρινίτιδα είναι αλλεργική ή μη αλλεργική και να εφαρμόσει την απαραίτητη κατά περίπτωση θεραπεία.

 

Ο βλενογόνος που καλύπτει τις ρινικές κοιλότητες επεκτείνεται μέσα στους παραρρίνιους κόλπους, την Ευσταχιανή σάλπιγγα, το μέσον ους, το φάρυγγα, το λάρυγγα και τους βρόγχους.

Μια υπερευαισθησία του ρινικού βλεννογόνου προς κάποιο αλλεργιογόνο μπορεί να επεκταθεί όπου εξαπλώνεται ο βλεννογόνος. Γιαυτό σήμερα μιλάμε για αλλεργική ρινοκολπίτιδα. Το αλλεργικό οίδημα της Ευσταχιανής σάλπιγγας περιορίζει τον αερισμό του μέσου ωτός με επακόλουθο τη συσσώρευση υγρού μέσα στο αυτί. Ο λάρυγγας μπορεί να είναι ένα από τα όργανα εκδήλωσης της αλλεργίας, προκαλώντας δυσφωνία.

Η αλλεργική ρινίτιδα συχνά συνυπάρχει με αλλεργικό άσθμα. Το αν θα εκδηλωθούν συμπτώματα μόνο από τη μύτη.

 

altΟξεία Μέση Ωτίτιδα

Μια αλλεργική φλεγμονή που εντοπίζεται στο ρινικό βλεννογόνο μπορεί να επεκταθεί και προς το βλεννογόνο της Ευσταχιανής σάλπιγγας ή εξ αιτίας του οιδήματος του στομίου της Ευσταχιανής σάλπιγγαςΜέση ωτίτιδα με συσσώρευση υγρού, που μπορεί να είναι επέκταση της αλλεργικής φλεγμονής του ρινικού βλεννογόνου προς την Ευσταχιανή σάλπιγγα και το βλεννογόνο του μέσου ωτός. Συνεπεία της φλεγμονής συσσωρεύεται υγρό (εξίδρωμα), το οποίο μπορεί να επιμολυνθεί και τελικά να προκληθεί οξεία μέση ωτίτιδα. 

 

Αλλεργική ρινοκολπίτιδα: Οι φλεγμονές των παραρρινίων κόλπων, όπως το ιγμόρειο, οι μετωπιαίοι κόλποι, τα ηθμοειδή και ο σφηνοειδής κόλπος μπορεί να είναι λοιμώδους ή αλλεργικής αιτιολογίας ή να είναι λοιμώδεις που να έχουν αναπτυχθεί πάνω σε ένα αλλεργικό υπόστρωμα του βλεννογόνου τους. Σήμερα έχει γίνει αποδεκτή η κλινική οντότητα της ρινκολπίτιδας. Αυτό σημαίνει ότι όταν πάσχει ο βλεννογόνος της μύτης από μια φλεγμονή αλλεργική ή μη ταυτόχρονα πάσχει σε ποικίλη έκταση και ο βλεννογόνος των παρραρινίων κοιλοτήτων, του ρινοφάρυγγα, των Eυσταχιανών σαλπίγγων και του μέσου ωτός. Σήμερα πλέον είναι αποδεκτή η έννοια της ενιαίας αλλεργικής υπεραντιδραστικότητας του βλεννογόνου της ανώτερης αεροφόρας οδού (μύτη-ρινοφάρυγγας-λάρυγγας) και της κατώτερης αεροφόρας οδού (Βρόγχοι-πνεύμονες). Γιαυτό οι ωτορινολαρυγγολόγοι γνωρίζουν πλέον ότι, αν θεραπεύσουν έγκαιρα και ριζικά μια αλλεργική ρινίτιδα, μπορεί να βοηθήσουν τον ασθενή ους να μην εξελιχθεί η αλλεργική ρινίτιδα σε βρογχικό άσθμα.

 

Καθ' υποτροπήν μέση εκκριτική ωτίτιδα: Πολλές περιπτώσεις υποτροπών μέσης εκκριτικής ή λοιμώδους μέσης ωτίτιδας οφείλονται είτε σε μια χρόνια αλλεργική ρινίτιδα, που επεκτείνεται δια του βλεννογόνου της Eυσταχιανής σάλπιγγας στο βλεννογόνο του μέσου ωτός ή ο βλεννογόνος του μέσου ωτός αποτελεί όργανο στόχο της αλλεργικής αντίδρασης και εκδηλώνεται, είτε ως εκκριτική μέση ωτίτιδα, είτε μετά από επιμόλυνση του συσσωρευμένου υγρού στο μέσον ους, σε οξεία μέση ωτίτιδα. Πολλοί ασθενείς έχουν δυσχέρεια ρινικής αναπνοής με συνέπεια να αναπνέουν από το στόμα και να ροχαλίζουν ή να παθαίνουν άπνοιες στον ύπνο τους. Βεβαίως ο ΩΡΛ με σύγχρονες ενδοσκοπικές μεθόδους αποκλείει ή εντοπίζει τις υπάρχουσες ανατομικές ανωμαλίες των ρινικών κοιλοτήτων, την ανάπτυξη πολυπόδων ή κάποιου καλοήθους ή κακοήθους όγκου και ταυτόχρονε ελέγχει την παρουσία αλλεργίας στο ρινικό βλεννογόνο, που επιβαρύνει η ρινική αναπνοή.

 

Ρινικοί πολύποδες και αλλεργική ρινίτιδα: Πολλοί ασθενείς με διαταραχές της όσφρησης μπορεί να πάσχουν από χρονία αλλεργική ή μη αλλεργική ρινίτιδα ή ρινικούς πολύποδες. Άλλοι ασθενείς παραπονούνται για καθυποτροπήν λαρυγγίτιδες ή προσέρχονται στον ωτορινολαρυγγολόγο παραπονούμενοι για δυσφωνία και ανεπαρκή απόδοση της φωνητικής τους λειτουργίας. Σ’ αυτές τις περιπτώσεις ο ΩΡΛ κάνει βιντεοστροβολαρυγγοσκόπηση , αποκλείει τις οργανικές παθήσεις και ερευνά τον ασθενή του, αν είναι ευαίσθητος σε διάφορες ουσίες που εισπνέει από τα περιβάλλον του, αν πάσχει από ρινοκολπίτιδα με οπισθορρινικό κατάρρου που προκαλεί δυσχέρεια λειτουργίας των φωνητικών του χορδών. Επιπλέον ερευνάει τον ασθενή του, αν πάσχει απόγαστροισοφαγική ή λαρυγγοφαρυγγική παλινδρόμηση που και αυτή επιδεινώνει τη φωνητική λειτουργία.

 

Αλλεργικό άσθμα και αλλεργική ρινίτιδα : H αλλεργική ρινίτιδα και το άσθμα είναι παραδείγματα νόσων της αναπνευστικής οδού, οι οποίες, παρά τη διαφορετική τους συμπτωματολογία, επηρεάζουν το βλεννογόνο των αεραγωγών και των αναπνευστικών κοιλοτήτων με κοινές υποκείμενες κυτταρικές διαδικασίες. Χρησιμοποιώντας την έννοια των «ενιαίων αεραγωγών» μπορεί να θεωρηθούν αυτές οι δύο  κλινικές οντότητες ως μέρος τις ίδιας αλλεργικής νόσου.

Η αλλεργική ρινίτιδα και το αλλεργικό άσθμα μπορεί να συνυπάρχουν και είναι τεκμηριωμένο ότι η αλλεργική ρινίτιδα στα παιδιά  είναι ένας σημαντικός παράγοντας κινδύνου ανάπτυξης μελλοντικού άσθματος. Η επιτυχής θεραπευτική αντιμετώπιση της συμπτωματολογίας της αλλεργικής ρινίτιδας με    υπογλώσσια  ανοσοθεραπεία  προλαβαίνει την εξέλιξη της νόσου σε άσθμα. Η ειδική ανοσοθεραπεία είναι προς το παρόν η μόνη διαθέσιμη θεραπεία που αποδεδειγμένα  θεραπεύει ριζικά την αλλεργική ρινίτιδα και την εξέλιξή της σε άσθμα, δημιουργώντας αλλαγές των αντιδράσεων  των αντισωμάτων προς τα αλλεργιογόνα. 

 

Η ειδική υπογλώσσια ανοσοθεραπεία εξαφανίζει ή περιορίζει σημαντικά τα συμπτώματα της αλλεργικής ρινίτιδας στα παιδιά και τους ενήλικες και αυτά τα αποτελέσματα διατηρούνται  για αρκετά χρόνια μετά τη διακοπή της θεραπείας που διαρκεί συνήθως τία έτη.  Επιπλέον , σ’ ένα μεγάλο αριθμό κλινικών δοκιμών  επιδεικνύεται  ότι η  απευαισθητοποίηση με υπογλώσσια ειδική ανοσοθεραπεία μπορεί να προλάβει  την ανάπτυξη νέων ευαισθησιών προς νέα αλλεργιογόνα.

Βάσει αυτών των δεδομένων η σύγχρονη Ωτορινολαρυγγολογκή ειδικότητα παρέχει τις απαραίτητες γνώσεις και εκπαίδευση στους ωτορινολαρυγγολόγους να διαγιγνώσκουν και να θεραπεύουν αποτελεσματικά τις παθήσεις των οργάνων της ειδικότητάς τους, όπως η ρινίτιδα, παραρρινοκολπίτιδα, ρινοφαρυγγίτιδα, λαρυγγίτιδα, στοματοφαρυγγίτιδα, που μπορεί να είναι μη αλλεργικής ή και αλλεργικής αιτιολογίας.

Ο ωτορινολαρυγγολόγος χρησιμοποιώντας τις γνώσεις της ανοσολογίας  και της αλλεργίας των παθήσεων της ειδικότητάς του, καθώς και τις κλινικές και εργαστηριακές μεθόδους διάγνωσης τους αφενός κάνει διαφορική διάγνωση της αλλεργικής από τη μη αλλεργική ρινίτιδα και αθετέρου θεραπεύει . Γιαυτό οι σύγχρονοι ειδικευόμενοι στην ΩΡΛ εκπαιδεύονται στις απλές και εύκολες διαγνωστικές μεθόδους των αλλεργικών παθήσεων της ειδικότητάς τους. Οι παλαιότεροι ωτορινολαρυγγολόγοι, προκειμένου να είναι αποτελεσματικοί στις απαιτήσεις της ειδικότητάς τους μετεκπαιδεύτηκαν και συνεχώς μετεκπαιδεύονται στη ΩΡΛ Αλλεργία και γίνονται αλλεργιολόγοι των οργάνων της ειδικότητάς τους, γιαυτό και διεθνώς αποκαλούνται ORGAN ORIENTED ALLERGISTS.

Έτσι οι Ωτορινολαρυγγολόγοι συνέβαλαν και συμβάλουν στη βελτίωση της Δημοσίας Υγείας, αφού στη χώρα μας υπάρχουν αφενός ελάχιστοι γενικοί αλλεργιολόγοι και αφετέρου οι αλλεργιολόγοι δεν είναι δυνατόν να είναι εξοικειωμένοι με τα όργανα του ΩΡΛ συστήματος, που όταν εκδηλώνουν συμπτώματα, δεν είναι πάντοτε αλλεργικής φύσεως. Οι Έλληνες ωτορινολαρυγγολόγοι που είναι εκπαιδευμένοι στην ΩΡΛ αλλεργία και κάνουν τις ενδοεπιδερμικές δοκιμασίες (skin prick tests) κι την ασφαλέστατη ανοσοθεραπεία από το στόμα με υπογλώσσιες σταγόνες αλλεργιογόνων, προσφέρουν τεράστιες υπηρεσίες στους ασθενείς με αλλεργική ή άλλης μορφής ΩΡΛ αλλεργία, διότι θεραπεύουν τους ασθενείς τους στον τόπο τους, αφού σε κάθε μέρος και γωνιά της Ελλάδος υπάρχει Ωτορινολαρυγγολόγος. Η οικονομία που προκύπτει στους ασθενείς και τα ταμεία τους είναι ανυπολόγιστη αφού περιορίζονται οι δαπάνες διακομιδής σε άλλο απομακρυσμένο νομό των πασχόντων. Το σημαντικότερο όμως όλων είναι το γεγονός ότι, θεραπεύοντας οι ΩΡΛ την αλλεργική ρινίτιδα βοηθούν τους ασθενείς να μη πάθουν αλλεργικό άσθμα.

Bιβλιογραφία

Γκέλης Ν. Δημήτριος. Η Αλλεργία στην Ωτορινολαρυγγολογία, Gelis Scientific Publications, 1988.

Fiocchi AFox AT. Preventing progression of allergic rhinitis: the role of specific immunotherapy. Arch Dis Child Educ Pract Ed. 2010 Nov 3.

Ηοlgate TS, Church MK. Lichtenstein LM. Allergy, 2nd Edition. Mosby, 2001.

Scadding GK, Durham SR, Mirakian R, Jones NS, Leech SC, Farooque S, Ryan D, Walker SM, Clark AT, Dixon TA, Jolles SR, Siddique N, Cullinan P, Howarth PH, Nasser SM. BSACI guidelines for the management of allergic and non-allergic rhinitis. Clin Exp Allergy. 2008 Jan;38(1):19-42

Tanabe S. Epitope peptides and immunotherapy. Curr Protein Pept Sci. 2007 Feb;8(1):109-18.

Τελευταία Ενημέρωση (Τετάρτη, 03 Μάιος 2023 10:41)

 
Το παρόν άρθρο προστατεύεται από το Νόμο 2121/1993 και 4481/2017 για την πνευματική ιδιοκτησία. Η ολική ή μερική αντιγραφή του παρόντος επιστημονικού άρθρου χωρίς τη γραπτή έγκριση του Δρ Δημητρίου Ν. Γκέλη θεωρείται κλοπή πνευματικής ιδιοκτησίας και διώκεται βάσει της νομοθεσίας.