Get Adobe Flash player

Διατροφικές πηγές της βιταμίνης D©

 

alt

alt

alt
alt

Ο όρος βιταμίνη D περιλαμβάνει τη βιταμίνη D2 και τη βιταμίνη D3. H κύρια πηγή εφοδιασμού του σώματος σε βιταμίνη D3 είναι η έκθεση του γυμνού δέρματος στον ήλιο για 10-15 λεπτά, καθημερινώς [1]. Βλέπε: Βιταμίνη D ή η βιταμίνη του ηλιόφωτος©

 

Εκτός όμως από τη φωτοσύνθεση της βιταμίνης D3 στο δέρμα , βιταμίνη D3 υπάρχει και σε ορισμένα τρόφιμα. Τρόφιμα που περιέχουν βιταμίνη D3 είναι τα λιπαρά ψάρια, όπως ο σολομός και το σκουμπρί, που αποτελούν  πλούσια πηγή βιταμίνης D3 [2].

 

Το περιεχόμενο των ψαριών σε βιταμίνη D3 ποικίλει πολύ μεταξύ των διαφόρων ειδών ψαριού [3].

Ο άγριος σολομός είναι μια πλούσια πηγή βιταμίνης D3  αφού περιέχει 500-1000IU/99.2 γραμμάρια.[3].

Παρά τούτο έχει βρεθεί ότι ο σολωμός ιχθυοτροφείων στις ΗΠΑ περιέχει το 25% της βιταμίνης D3, που ανευρίσκεται στον άγριο σολομό. Μας είναι άγνωστο τι απώλειες υφίσταται η βιταμίνη D3 κατά το μαγείρεμα των ψαριών [3].

 

Η νομοθεσία διαφόρων χωρών επιτρέπει επιτρέπει την προσθήκη βιταμίνης D3 σε διάφορα τρόφιμα, όπως το γάλα, ο χυμός πορτοκαλιού, ορισμένα αρτοσκευάσματα, μαργαρίνες, τυριά και γιαούρτια.. Σε ορισμένες Ευρωπαίκές χώρες δεν επιτρέπεται η προσθήκη βιταμίνης D3 στα τρόφιμα.

Άλλες διατροφικές πηγές μικρών ποσοτήτων βιταμίνης D3 είναι η μαργαρίνη και μερικά δημητριακά. Οι σολομοί  ιχθυοτροφείων της Νορβηγίας τρέφονται με ιχθυέλαια και γιαυτό περιέχουν την ίδια περιεκτικότητα σε βιταμίνη D3, όπως και ο άγριος σολομός.

Τα μανητάρια που έχουν ξεραθεί στον ήλιο αποτελούν φυσική πηγή βιταμίνης D2.

Σύμφωνα με πρόσφατες επιδημιολογικές μελέτες είναι τεκμηριωμένο πλέον ότι  υπάρχει υψηλή επίπτωση ανεπάρκειας βιταμίνης D3 σε όλες τις ηλικίες, σε βαθμό πανδημίας. Η  ή έλλειψη και η ανεπάρκεια της βιταμίνης D3 είναι συχνότατη στους γεροντικούς πληθυσμούς, ιδιαίτερα στα άτομα που πάσχουν από οστεοπόρωση. Βλέπε: Πανδημία έλλειψης βιταμίνης D©

Οι παράγοντες που συμβάλουν στην αυξημένη επίπτωση της ανεπάρκειας στη βιταμίνη D είναι η αποφυγή της έκθεσης στον ήλιο, η μη έκθεση στον ήλιο για λόγους επαγγελματικούς ο περιορισμός της φυσικής ικανότητας του δέρματος των ηλικιωμένων να φωτοσυνθέτουν βιταμίνη D3 και η αποφυγή τροφίμων που περιέχουν τη βιταμίνη D3. Βλέπε: H σημασία της βιταμίνης D στη διατήρηση της υγείας©

 

Η φωτοσύνθεση της βιταμίνης D3 στο δέρμα ή η πρόσληψή της από τις λιγοστές πλούσιες σε βιταμίνη D3 τροφές τυπικά συμβαίνει σποραδικά. Γιαυτό η λογική και βραχύχρονη έκθεση στον ήλιο στο μέσο της ημέρας και η χρήση συμπληρωματικών δόσεων βιταμίνης D3 [D3-Gkelin drops] μπορεί να προλάβει την έλλειψη και την ανεπάρκεια στο γενικό πληθυσμό [4]. Βλέπε: ΚΑΤΕΥΘΥΝΤΗΡΙΕΣ ΟΔΗΓΙΕΣ ΤΗΣ ΕΝΔΟΚΡΙΝΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ (ΗΠΑ) ΓΙΑ ΤΗ ΔΟΣΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΒΙΤΑΜΙΝΗΣ D ©

Yπάρχει κατακλυσμός επιστημονικών μαρτυριών  που δηλώνουν ότι η αυξημένη έκθεση του δέρματος στον ήλιο, η οποία αυξάνει τη φωτοσύνθεση της βιταμίνης D3 και την κατάσταση της βιταμίνης  D  στον οργανισμό, μπορεί να επηρεάσει τον κίνδυνο τις εξέλιξης πολλών θανατηφόρων καρκίνων.

Αυτή η πληροφορία είναι σωστή, αλλά αφορά την καθημερινή πολύωρη έκθεση στον ήλιο και για μακρές χρονικές περιόδους. Σ' αυτές τις περιπτώσεις η καρκινογένεση του δέρματος οφείλεται σε βλάβη του DNA των δερματικών κυττάρων.

Η έκθεση του γυμνού σώματος στον ήλιο το μεσημέρι 12-1, του καλοκαιριού, επί 12-15 λεπτά είναι επωφελής και ανεβάζει τις συγκεντρώσεις της 25 υδροξυβιταμίνης D3 μέχρι και 100ng/ml.

Έχει υποστηριχτεί ότι, ο λόγος που οι μαύροι άνδρες βρίσκονται σε υψηλότερο κίνδυνο να πάθουν καρκίνο και να έχουν και υψηλότερη θνησιμότητα είναι το γεγονός ότι έχουν μεγαλύτερη συχνότητα έλλειψης βιταμίνης D3, διότι αργούν να φωτοσυνθέσουν τη βιταμίνη D3 στο δέρμα τους [5].

Σύμφωνα με τον  Abbas et al. (2008) υπάρχει ισχυρή συσχέτιση μεταξύ της έλλειψης βιταμίνης  D και του κινδύνου εκδήλωσης καρκίνου του μαστού, σύμφωνα με την ελεγχόμενη έρευνά τους,   που έκαναν σε μετακλιμακτηριακές γυναίκες. Κι αυτή η έρευνα μαζί με τον κατακλυσμό των λοιπών μαρτυριών υποστηρίζει ότι η έλλειψη βιταμίνης D αποτελεί έναν κύριο παράγοντα κινδύνου γιαυτόν τον τόσο συνηθισμένο καρκίνο [6].

 

Πρακτικά είναι αδύνατον να ληφθούν επαρκείς ποσότητες βιταμίνης D μεσω της διατροφής. Σήμερα οι περισσότεροι ειδικοί συμφωνούν  ότι τουλάχιστον 1000 IU/ημερησίως χρειάζονται τα παιδιά και οι ενήλικες για να διατηρήσουν  επίπεδα της 25(OH)D τουλάχιστον  >20 ng/ml.

Για κάθε 100 IU προσλαμβανόμενης από το στόμα βιταμίνης D2 ή βιταμίνης D3, τα επίπεδα της  25(OH)D αυξάνουν κατά 1 ng/ml [7, 8].

 

Τα επίπεδα της βιταμίνης D στο σώμα μετρώνται, υπολογίζοντας τις τιμές του κύριου μεταβολίτη της βιταμίνης D3 της 25-υδροξυβιταμίνης D3 ή  25(ΟΗ)D3 ή καλσιδιόλης


Ως έλειψη βιταμίνης D3 είναι τα επίπεδα της 25-υδροξυβιταμίνης D3 από 0-20ng/ml.

Ως ανεπάρκεια της βιταμίνης D3 είναι τα επίπεδα 21-29ng/m και

Ως επάρκεια  30-100ng/ml [13].

Τα φυσιολογικά επίπεδα κυμαίνονται στα 30-100 ng/ml, ενώ τα ιδανικά ή επιθυμητά νοσοπροστατευτικά επίπεδα κυμαίνονται στα 60-80 ng/ml.

Δεν χρειάζεται να ανησυχεί κανείς για την πρόκληση δηλητηρίασης από τη βιταμίνη D3 , είτε από την έκθεσή του στον ήλιο, είτε από την έκθεσή του στον ήλιο και την ταυτόχρονη συμπληρωματική λήψη 1000 IU/ημερησίως βιταμίνης D3 [9, 10].

Υπολογίζεται ότι η λήψη >10.000  IU/ημερησίως βιταμίνης D3 για περισσότερους από 6 μήνες αυξάνει τον κίνδυνο δηλητηρίασης από βιταμίνη D [9].

Πάνω από 50 χρόνια έχει σταλεί το αδιαπραγμάτευτο μήνυμα στους ανθρώπους ότι πρέπει να αποφεύγουν την άμεση έκθεσή τους στον ήλιο και να προστατεύουν το δέρμα τους όταν εκτίθενται στην ηλιακή ακτινοβολία [11].

Αυτή η πληροφορία οδήγησε πολλούς ανθρώπους ή να αποφεύγουν τον ήλιο ή να χρησιμοποιούν φωτοπροστατευτικές ουσίες. Η αλήθεια είναι ότι με αυτό τον τρόπο οι άνθρωποι στερήθηκαν τη φυσική παραγωγή βιταμίνης D3, η οποία μπορεί να παραχθεί όταν εκτίθεται το δέρμα όλου του σώματος 12-15 λεπτά , τουλάχιστον, το καλοκαίρι.

Υποστηρίχτηκε επίσης η άποψη ότι  η έλλειψη της βιταμίνης D  δεν αποτελεί μείζονα παράγοντα κινδύνου για την υγεία και ότι η σύνδεση της έλλειψης βιταμίνης D με ιατρική νόσο δεν έχει αποκαλυφθεί [11].

Μάλιστα οι συστάσεις που γίνονταν  ανάφεραν ότι μπορεί να προσληφθεί βιταμίνη D περισσότερο από το κανονικό από διοατροφικές πηγές [11].

 

Στην πραγματικότητα, όπως αναφέρθηκε στην αρχή του άρθρου, πολύ λίγες φυσικές τροφές περιέχουν βιταμίνη D, ενώ οι εμπλουτισμένες με βιταμίνη D τροφές περιέχουν μόνον 100 IU βιταμίνης D2 σε μια μερίδα. Η ποσότητα όμως αυτή είναι τελείως ανεπαρκής για την κάλυψη των αναγκών του σώματος σε βιταμίνη  D [9].

 

Ήδη, στην Αυστραλία, όπου το μήνυμα της ηλιοπροστασίας έχει έντονα διαφημιστεί, σήμερα αναγνωρίζουν  ότι ή έλλειψη βιταμίνης D έχει καταστεί μείζον ιατρικό θέμα για τα παιδιά και τους ενήλικες [9]

Γιαυτό το λόγο τόσο στην Αυστραλία, όσο και στη Νέα Ζηλανδία [New Zealand Bone and Mineral Society,  Australian College of Dermatologists,  Cancer Council for Australia] συστήνεται σήμερα η ισορροπία της πλήρους αποφυγής του ήλιου και της επαρκούς πρόσληψης  υπεριώδους ακτινοβολίας Β , για να εξασφαλίζονται τα επαρκή επίπεδα βιταμίνης D3 στο σώμα.

 Η ελάχιστη δυνατή έκθεση όλου του σώματος στον ήλιο επί καθημερινής βάσεως, το μεσημέρι 12-1 τους καλοκαιρινούς μήνες  και η συμπληρωματική καθημερινή λήψη βιταμίνης D3 αμέσως μετά το μεγαλύτερο γεύμα της ημέρας εξασφαλίζουν την επάρκεια της βιταμίνης D3 στον οργανισμό.

 

Η λήψη της βιταμίνης D3 με το μεγαλύτερο γεύμα της ημέρας βελτιώνει την απορρόφηση και συμβάλει στην κατά 50% αύξηση των επιπέδων της 25(OH)D3 στον ορό. Παρόμοιες αυξήσεις παρατηρήθηκαν όταν χορηγήθηκαν διάφορες δοσολογίες βιταμίνης D3 σε μια ποικιλία ιατρικών καταστάσεων [12].

 

Για τη συμπληρωματική χορήγηση βιταμίνης D3 επιλέγεται σκεύασμα που περιέχει φυσική βιταμίνη D3 ζωικής προελέύσεως και όχι η φθηνή συνθετική βιταμίνη D3. Η βιταμίνη D3  κυκλοφορεί υπό μορφή δισκίων, καψουλών και διαλυμάτων.

 

Δεν περιέχουν όλα τα συμπληρώματα ευαπορρόφητη βιταμίνη D3, διότι η βιταμίνη είναι ανακατεμένη με διάφορα έκδοχα ή χημικά συντηρητικά. Η πλέον ευαπορρόφητη μορφή βιταμίνης D3 είναι το D3-Gkelin drops, το οποίο  περιέχει φυσική και όχι συνθετική βιταμίνη D3, που φέρεται μέσα σε βιολογικό εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο.

Επειδή η βιταμίνη είναι λιποδιαλυτή, το λάδι ως φορέας της εξασφαλίζει την απορρόφησή της από το έντερο. Κάθε σταγόνα του το D3-Gkelin drops περιέχει 1000 ΙU βιταμίνης D3. Για τη δοσολογία του D3 Gkelin drops βλέπε:D3 Gkelin drops

 alt

Tο D3 Gkelin drops σας αποστέλλεται ταχυδρομικά, τηλεφωνώντας στο 6944280764  στην τιμή των 11,45 Ευρώ, περιλαμβανομένου του ΦΠΑ (+ 3.72 Ευρώ η αντικαταβολή και τα μεταφορικά). Μπορείτε επίσης να το αναζητήσετε στα φαρμακεία ή να το παραγγέλλετε στέλνοντας  mail στη διεύθυνση pharmage@otenet.gr ή μέσω του e-shop της Pharmagel

 

Βιβλιογραφία

1. Holick MF. High prevalence of vitamin D inadequacy and implications for health. Mayo Clin Proc. 2006 Mar;81(3):353-73.

2. Buffenstein RPitcher T. Moles and vitamin D. Vet Rec. 1993 Oct 16;133(16):404.

J Steroid Biochem Mol Biol. 2007 Mar;103(3-5):642-4. Epub 2007 Jan 30.

3. Lu ZChen TCZhang APersons KSKohn NBerkowitz RMartinello SHolick MF. An evaluation of the vitamin D3 content in fish: Is the vitamin D content adequate to satisfy the dietary requirement for vitamin D? J Steroid Biochem Mol Biol. 2007 Mar;103(3-5):642-4. Epub 2007 Jan 30.

4. Holick MF. High prevalence of vitamin D inadequacy and implications for health. Mayo Clin Proc. 2006 Mar;81(3):353-73.

5. Palmer HG, Larriba MJ, Garcia JM, Ordonez-Moran P, Pena C, Peiro S, Puig I, Rodriguez R, de la Fuente R, Bernad A, Pollan M, Bonilla F, Camallo C, Garcia de Herreros A, Munoz A: The transcription factor SNAIL represses vitamin D receptor expression and responsiveness in human colon cancer. Nat Med10 :917– 919,2004

6. Abbas S, Linseisen J, Slanger T, Kropp S, Mutschelknauss EJ, Flesch-Janys D, Chang-Claude J: Serum 25-hydroxyvitamin D and risk of post-menopausal breast cancer: Results of a large case-control study. Carcinogenesis29 :93– 99,2008

7. Heaney RP, Davies KM, Chen TC, Holick MF, Barger-Lux MJ: Human serum 25-hydroxycholecalciferol response to extended oral dosing with cholecalciferol. Am J Clin Nutr77 :204– 210,2003

8. Holick MF, Biancuzzo RM, Chen TC, Klein EK, Young A, Bibuld D, Reiz R, Salameh W, Ameri A, Tannenbaum AD: Vitamin D2 is as effective as vitamin D3 in maintaining circulating concentrations of 25-hydroxyvitamin D. J Clin Endocrinol Metab93 :677– 681,2008.

9. Holick MF: Vitamin D deficiency. N Engl J Med357 :266– 281,2007

10. Holick MF, Biancuzzo RM, Chen TC, Klein EK, Young A, Bibuld D, Reiz R, Salameh W, Ameri A, Tannenbaum AD: Vitamin D2 is as effective as vitamin D3 in maintaining circulating concentrations of 25-hydroxyvitamin D. J Clin Endocrinol Metab93 :677– 681,2008.

11. Wolpowitz D, Gilchrest BA: The vitamin D questions: How much do you need and how should you get it? J Am Acad Dermatol54 :301– 317,2006.

12. Mulligan GB, Licata A. Taking vitamin D with the largest meal improves absorption and results in higher serum levels of 25-hydroxyvitamin D. J Bone Miner Res. 2010 Apr;25(4):928-30.

13. 22. Holick MF, Binkley NC, Bischoff-Ferrari HA, Gordon CM, Hanley DA, Heaney RP, et al. Endocrine Society Evaluation, treatment, and prevention of vitamin D deficiency: an Endocrine Society clinical practice guideline. J Clin Endocrinol Metab. 2011;96:1911–30. doi: 10.1210/jc.2011-0385. [PubMed][Cross Ref]

Τελευταία Ενημέρωση (Τετάρτη, 12 Μάιος 2021 21:09)

 
Το παρόν άρθρο προστατεύεται από το Νόμο 2121/1993 και 4481/2017 για την πνευματική ιδιοκτησία. Η ολική ή μερική αντιγραφή του παρόντος επιστημονικού άρθρου χωρίς τη γραπτή έγκριση του Δρ Δημητρίου Ν. Γκέλη θεωρείται κλοπή πνευματικής ιδιοκτησίας και διώκεται βάσει της νομοθεσίας.