ΒΑΡΗΚΟΙΑ, ΕΜΒΟΕΣ ΩΤΩΝ, ΚΟΚΚΙΝΟ ΚΡΑΣΙ
Οι ευεργετικές δράσεις του κόκκινου κρασιού και της ρεσβερατρόλης στον οργανισμό, στις εμβοές, στη βαρηκοΐα και στην ηλικιακή εκφύλιση της ωχράς κηλίδος του αμφιβληστροειδούς©
Το κόκκινο κρασί της Νεμέας, το γνωστό παγκοσμίως ΄΄Αγιωργήτικο ή Αγιωργίτικο΄΄ οφείλει το εντονότατο χρώμα του στις φυσικές χρωστικές, που υπάρχουν στις φλούδες των σταφυλιών του,
Δρ Δημήτριος Γκέλης Iατρός, Οδοντίατρος, Ωτορινολαρυγγολόγος, Διδάκτωρ της Ιατρικής Σχολής της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών με ιδιαίτερο ενδιαφέρον στη Συμπληρωματική Ιατρική και Ιατρική Διατροφολογία Κόρινθος 20100, τηλ 2741026658, 6944280764, pharmage@otenet.gr www.gelis.gr, www.pharmagel.gr, www.orlpedia.gr, www.allergopedia.gr, www.gkelanto.gr |
Αικατερίνη Γκέλη Ιατρός, Ακτινοδιαγνώστρια Παπαληγούρα 16, Άσσος Κορινθίας Τηλ.6944544820, kgkeli@yahoo.com |
μεταξύ των οποίων περιλαμβάνονται και οι πολυφαινόλες. Το κόκκινο ΄΄Αγιωργήτικο΄΄ κρασί είναι από τα πιο πλούσια κρασιά σε πολυφαινόλες, στον κόσμο, μεταξύ των οποίων περιλαμβάνεται και η ισχυρότατη αντιοξειδωτική ουσία, η ρεσβερατρόλη. Ο πλούτος σε πολυφαινόλες του βιολογικού κόκκινου Αγιωργίτικου ''Γκέλικος¨ οφείλεται στους σπόρους και τις φλούδες των ρογών του.
H ρεσβερατρόλη (3,4,5- τριυδροξυστιλβένιο) είναι ένα πολυφαινολικό στιλβένιο, που ανευρίσκεται στα κόκκινα φρούτα, περιλαμβανομένων των κόκκινων σταφυλιών, που θεωρείται υπεύθυνο για μερικά από τα οφέλη που προκύπτουν από τη λήψη κόκκινου κρασιού (1) ή καψουλών με σκόνη σπόρων και φλουδών Vinogkelin.
Η ρεσβερατρόλη έχει καρδιοπροστατευτικές(2), αντιαθηρωματικές(3), καρκινοπροληπτικές(4, 5, 15) και νευροπροστατευτικές (πρόληψη νόσου του Alzheimer και της άνοιας(6), καταστέλλει τη φλεγμονή και την αρθρίτιδα (7)].
Η η συμπληρωματική χορήγηση ρεσβερατρόλης και άλλων φαινολών ασκεί επωφελές αποτέλεσμα στην απομάκρυνση των ελεύθερων ριζών του οξυγόνου, τροποποιεί τη μεταγωγή των σημάτων, τη γονιδιακή έκφραση και την αποκατάσταση της καλύτερης νευρωνικής επικοινωνίας (8) . Η ρεσβερατρόλη εμποδίζει την εξέλιξη και τροποποιεί τις επιπλοκές της αρτηριοσκλήρυνσης, διότι επηρεάζει τη ρύθμιση της αγγειοδιαστολής και αγγειοσύσπασης, ανακόπτει το οξειδωτικό στρες και τη δημιουργία αντιδραστικών ριζών οξυγόνου, ασκεί αντιφλεγμονώδη δράση, αναστέλλει την τροποποίηση των χαμηλής πυκνότητας λιποπρωτεϊνών και ασκεί αντισσυσσωρευτική δράση στα αιμοπετάλια (9).
Oι πολυφαινόλες του κόκκινου κρασιού ασκούν αντιυπερτασικό αποτέλεσμα και βελτιώνουν την ενδοθηλιακή λειτουργία, περιορίζοντας τα επίπεδα της ενδοθηλίνης-1 (ΕΤ-1) και την επακόλουθη αγγειακή παραγωγή του νιτρώδους οξειδίου (ΝΟ)[14] .
Η ρεσβερατρόλη ασκεί και ηπατοπροστατευτική δράση μέσω της ανάσχεσης της οξείδωσης των πολυακόρεστων λιπαρών οξέων (10).
To κόκκινο κρασί γενικότερα και όχι μόνο η ρεσβερατρόλη ασκεί καρδιοπροστατευτικά και νεφροπροστατευτικά αποτελέσματα, τροποποιώντας το σύστημα του ΝΟ. Έχει αποδειχτεί επίσης ότι το κύριο επακόλουθο αυτής της τροποποίησης του συστήματος του μονοξειδίου του αζώτου είναι η ρύθμιση της σιρτουίνης και ιδίως της σιρτουίνης 1 (SIRT-1) [16].
Μέσω της τροποποίησης του μεταβολισμού των λιποπρωτεΐνών, του οξειδωτικού στρες η ρεσβερατρόλη και τα λοιπά συστατικά των σπόρων και των φλοιών του κόκκινου σταφυλιού μπορεί να ασκήσουν επωφελές προφυλακτικό αποτέλεσμα για νόσο των στεφανιαίων, τόσο στις προεμμηνοπαυσιακές, όσο και στις μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες(11).
Εξαιτίας των πολύτιμων και ευεργετικών για τη διατήρηση της υγείας συστατικών του κόκκινου κρασιού, η μέτρια χρήση κόκκινου κρασιού (δύο ποτήρια κόκκινου κρασιού ημερησίως για τους άνδρες και ένα ποτήρι για τις γυναίκες) περιορίζει τη συχνότητα των νευρολογικών διαταραχών, όπως η άνοια και το αγγειοεγκεφαλικό επεισόδιο. Η νευροπροστατευτική δράση της πολυφαινόλης ρεσβερατρόλης έχει αποδειχτεί, τόσο σε πειραματόζωα, όσο και στο εργαστήριο και μπορεί να αναστρέψει ποικίλους τύπους γνωσιακών ελλειμμάτων.
Η ρεσβερατρόλη ασκεί προστατευτική δράση στην πρόληψη του αγγειοεγκεφαλικού επεισοδίου, όπως κινητοποιώντας το νευροπροστατευτικό ρόλο του ενδογενούς ενζύμου της οξυγενάσης 1 της αίμης (heme oxygenase 1). Η οξυγενάση 1 της αίμης δημιουργεί αντίσταση κατά του οξειδωτικού στρες, που σχετίζεται με τη νευρωνική βλάβη, συμβάλλοντας, τουλάχιστον μερικώς στη νευροπροστατευτική δράση της ρεσβερατρόλης[18] .
Σύμφωνα με τις σύγχρονες έρευνες η ρεσβερατρόλη προστατεύει το έσω ους (το εσωτερικό του αυτιού) από τις βλάβες που προξενούν οι οξειδωτικές ρίζες οξυγόνου. Το οξειδωτικό στρες δημιουργείται με τη μεσολάβηση των οξειδωτικών ελευθέρων ριζών, οι οποίες προκαλούν κυτταρικές και μοριακές βλάβες, στα διάφορα όργανα του οργανισμού, περιλαμβανομένου και του αυτιού.
Έχει αποδειχτεί σε πειραματόζωα, που εκτέθηκαν σε έντονο θόρυβο, ότι η ρεσβερατρόλη του κόκκινου κρασιού, ως ισχυρό αντιοξειδωτικό, αναστέλλει τη δράση των οξειδωτικών ελεύθερων ριζών του οξυγόνου, διότι τις εξουδετερώνει. Αυτό, μεταξύ των λοιπών ευεργετικών για τον οργανισμό δράσεων της ρεσβερατρόλης, έχει ως αποτέλεσμα την προστασία του οργάνου της ακοής (έσω ους) από τη βλάβη που μπορεί να προκληθεί μετά την έκθεση των αυτιών σε ισχυρό θόρυβο.
Η βαρηκοΐα, η οποία προκαλείται μετά από έκθεση σε θόρυβο ή μετά από λήψη ωτοτοξικών φαρμάκων εμφανίζει παρόμοια ακοομετρικά και παθολογικά ευρήματα.
Οι πρόσφατες έρευνες έδειξαν ότι οι ελεύθερες οξειδωτικές αντιδραστικές ρίζες οξυγόνου μπορεί να είναι κοινός παράγοντας πρόκλησης βαρηκοΐας από έκθεση σε θόρυβο και από λήψη ωτοτοξικών φαρμάκων [12].
Συνεπώς η χορήγηση ενός ισχυρού αντιοξειδωτικού παράγοντα, όπως η ρεσβερατρόλη, που υπάρχει στο κόκκινο κρασί και στη σκόνη των σπόρων και των φλουδών του, μπορεί να δράσει θετικά στην καθυστέρηση της ωτογήρανσης ή τη βελτίωση της ακοής και των λοιπών συμπτωμάτων που τη συνοδεύουν , όπως οι εμβοές των αυτιών.
Πρόσφατες εργαστηριακές μελέτες έδειξαν τη σημασία της ειδικής αντιοξειδωτικής θεραπείας με χορήγηση ρεσβερατρόλης στην πρόληψη της βαρηκοΐας που σχετίζεται με ισχαιμία το έσω ωτός, έκθεση σε θόρυβο και γήρανση του οργανισμού[13]. καθώς αναφέρεται ότι η ρεσβερατρόλη διαθέτει και αντιγηραντικές ιδιότητες[17].
Αν και ο ακριβής μηχανισμός της παθογένεσης της εκφύλισης της ωχράς κηλίδος του αμφιβληστροειδούς χιτώνα του οφθαλμού δεν είναι διευκρινισμένη, οι πλείστες το μελέτες δείχνουν το ρόλο που παίζει η βλάβη κυττάρων του μελάγχρου επιθηλίου του αμφιβληστροειδούς χιτώνα και το θάνατό τους από το οξειδωτικό στρες. Έχει αποδειχτεί ότι οι χημικές ουσίες του καπνίσματος ασκούν ανασχετική δράση στη φαγοκυττάρωση των κυττάρων του μελάγχρου επιθηλίου και ότι οι αντιοξειδωτικές ουσίες, όπως η λουτείνη, ζεαξανθίνη, μεκλοφαιναμικό οξύ και ρεσβερατρόλη, η κάθε μία ξεχωριστά, παρέχει προστασία κατ’ αυτής της ανάσχεσης. Γιαυτό το λόγο οι πολυφαινόλη του κόκκινου κρασιού, των σπόρων και των φλουδών του, ρεσβερατρόλη θα μπορούσε να βελτιώσει την εκφύλιση του μελάγχρου επιθηλίου του αμφιβληστροειδούς, που προκαλούνται από την ακρολείνη του καπνού ή το γήρας [19].
Η ιδανικότερη σκέψη για τη λήψη των πολύτιμων για την υγεία πολυφαινολών, περιλαμβανομένης και της ρεσβερατρόλης είναι, το να μπορεί να πάρει κανείς τις πολύτιμες αυτές ιαματικές ουσίες του κόκκινου κρασιού σε αφθονία με τη μικρότερη δυνατή λήψη οινοπνεύματος, ώστε να προλάβει τον αλκοολισμό και τα επακόλουθά του.
Αυτό επιτεύχθηκε με την παρασκευή συμπυκνωμένου οίνου, όπως ο βιολογικός, λιαστός, φυσικός, γλυκύς οίνος από Αγιωργήτικο σταφύλι Νεμέας ''Γκέλικος", το "Γκελάντο" , το οποίο είναι προιόν απόλυτης βιολογικής καλλιέργειας, χωρίς φυτοφάρμακα και λιπάσματα ή χημικά συντηρητικά.
Το "Γκελάντο" λαμβάνεται σε μικρή δόση (1-2 κουταλιές της σούπας ημερησίως) και έτσι ο λήπτης, ενώ δεν προσλαμβάνει μεγάλη ποσότητα οινοπνεύματος παίρνει τις αναγκαίες ιαματικές ουσίες για τη διατήρηση και τόνωση της υγείας του, προστατεύοντας το καρδιοκυκλοφορικό, νευρικό, ανοσοποιητικό του σύστημα, καθυστερώντας την ωτογήρανση, ανακουφίζοντας από τις εμβοές τα άτομα που ήδη πάσχουν από ωτογήρανση ή παρεμποδίζοντας την εκδήλωσή τους καθώς παρέρχεται η ηλικία, χωρίς τη λήψη φαρμάκων.
Σε περίπτωση που θέλει κανείς να αποφύγει τη χρήση του οινόπνευματος μπορεί να χρησιμοποιεί τη σκόνη των σπόρων και των φλουδών του βιολογικού κόκκινου κρασιού "Γκέλικος Αγιωργίτικο, που κυκλοφορεί στο εμπόριο ως συμπλήρωμα διατροφής με την ονομασία Vinogkelin.
Το Vinogkelin είναι πλουσιότατο σε ρεσβερατρόλη και τις λοιπές πολύτιμες πολυφαινόλες του βιολογικου κόκκινου "Γκέλικος" Αγιωργίτικου κρασιού. Η δοσολογία του Vinogkelin είναι μία έως δύο κάψουλες, καθημερινά, πρωί μεσημέρι βράδυ, κατά τη διάρκεια του φαγητού ή μετά το φαγητό, χωρίς καμία παρενέργεια.
Βιβλιογραφία
1. Lee M, Kim S, Kwon OK, Oh SR, Lee HK, Ahn K. Anti-inflammatory and anti-asthmatic effects of resveratrol, a polyphenolic stilbene, in a mouse model of allergic asthma. 2009 Jan 27.
2. Leifert WR, Abeywardena MY. Cardioprotective actions of grape polyphenols. 2008 Nov;28(11):729-37.
3. Nassiri-Asl M, Hosseinzadeh H. Review of the pharmacological effects of Vitis vinifera (Grape) and its bioactive compounds. 2009 Jan 12.
4. Sengottuvelan M, Deeptha K, Nalini N. Resveratrol attenuates 1,2-dimethylhydrazine (DMH) induced glycoconjugate abnormalities during various stages of colon carcinogenesis. 2009 Jan 22.
5. Bishayee A, Dhir N. Resveratrol-mediated chemoprevention of diethylnitrosamine-initiated hepatocarcinogenesis: Inhibition of cell proliferation and induction of apoptosis. 2008 Nov 27.
6. Vingtdeux V, Dreses-Werringloer U, Zhao H, Davies P, Marambaud P. Therapeutic potential of resveratrol in Alzheimer's disease. 2008 Dec 3;9 Suppl 2:S6.
7. Shakibaei M, Harikumar KB, Aggarwal BB. Resveratrol addiction: to die or not to die. 2009 Jan;53(1):115-28.
8.Farooqui T, Farooqui AA. Aging: An important factor for the pathogenesis of neurodegenerative diseases 2008 Nov 21.
9.Fan E, Zhang L, Jiang S, Bai Y. Beneficial effects of resveratrol on atherosclerosis 2008 Dec;11(4):610-4.
10. Raal A, Pokk P, Arend A, Aunapuu M, Jõgi J, Okva K, Püssa T. trans-resveratrol alone and hydroxystilbenes of rhubarb (Rheum rhaponticum L.) root reduce liver damage induced by chronic ethanol administration: a comparative study in mice. 2008 Dec 9.
11. Zern TL, Wood RJ, Greene C, West KL, Liu Y, Aggarwal D, Shachter NS, Fernandez ML. Grape polyphenols exert a cardioprotective effect in pre- and postmenopausal women by lowering plasma lipids and reducing oxidative stress. 2005 Aug;135(8):1911-7.
12. Henderson D, Bielefeld EC, Harris KC, Hu BH. The role of oxidative stress in noise-induced hearing loss. 2006 Feb;27(1):1-19.
13. Seidman M, Babu S, Tang W, Naem E, Quirk WS. Effects of resveratrol on acoustic trauma. 2003 Nov;129(5):463-70.
14. López-Sepulveda R, Gómez-Guzmán M, Zarzuelo MJ, Romero M, Sánchez M, Quintela AM, Galindo P, O'Valle F, Tamargo J, Pérez-Vizcaíno F, Duarte J, Jiménez R. Red wine polyphenols prevent endothelial dysfunction induced by endothelin-1 in rat aorta: role of NADPH oxidase. 2010 Oct 26.
15. Oi N, Jeong CH, Nadas J, Cho YY, Pugliese A, Bode AM, Dong Z. Resveratrol, a red wine polyphenol, suppresses pancreatic cancer by inhibiting leukotriene A4 hydrolase. 2010 Oct 15.
16. Mannari C, Bertelli AA, Stiaccini G, Giovannini L. Wine, sirtuins and nephroprotection: not only resveratrol. 2010 Dec;75(6):636-8. Epub 2010 Oct 6.
17. Kalantari H, Das DK. Physiological effects of resveratrol. 2010 Sep;36(5):401-6.
18. Sakata Y, Zhuang H, Kwansa H, Koehler RC, Doré S. Resveratrol protects against experimental stroke: putative neuroprotective role of heme oxygenase 1. 2010 Jul;224(1):325-9. Epub 2010 Apr 8.
19. Sheu SJ, Liu NC, Chen JL. Resveratrol protects human retinal pigment epithelial cells from acrolein-induced damage. 2010 Jun;26(3):231-6.
‘‘Γκελάντο’’
''Gkelanto''
Το ‘‘Γκελάντο’’ είναι φυσικός, γλυκύς, λιαστός, κόκκινος, τονωτικός, οίνος, που παράγεται από τη μοναδική ποικιλία αμπέλου που υπάρχει στη γη, του πασίγνωστου στον κόσμο Νεμεάτικου ΄΄Αγιωργήτικου΄΄.
Το ‘‘Γκελάντο’’ είναι συμπυκνωμένος, κόκκινος οίνος, κρατερός, πλουσιότατος σε τανίνες και πολυφαινόλες, όπως η ρεσβερατρόλη, φαινολικά οξέα, ανθοκυανίνες και φλαβονοειδή. Παρασκευάζεται από σταφύλια βιολογικής καλλιέργειας, του αμπελώνα του Νίκου Γκέλη στη Νεμέα, Κορινθίας, χωρίς χημικά λιπάσματα ή άλλα φυτοφάρμακα (με πιστοποίηση ΔΗΩ).
Το ‘‘Γκελάντο’’ δεν περιέχει χημικά συντηρητικά, λόγω της υψηλής περιεκτικότητάς του σε αλκοόλη (Vol 15%) που τον κάνει αυτοσυντηρούμενο.
Το ‘‘Γκελάντο’’ διαφέρει από το συνηθισμένο κόκκινο κρασί, διότι για να παρασκευαστεί ένα λίτρο του χρειάζονται 12 κιλά Αγιωργήτικου σταφυλιού. Συνεπώς, πίνοντας κανείς μικρή ποσότητα ‘‘Γκελάντο’’ παίρνει μεγάλες ποσότητες από τα πολύτιμα ιαματικά συστατικά του.
OI ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ ΤΟΥ ΚΟΚΚΙΝΟΥ ΚΡΑΣΙΟΥ: Το κόκκινο κρασί εξ αιτίας των ισχυρών αντιοξειδωτικών ιδιοτήτων των συστατικών του (ρεσβερατρόλη, φαινολικά οξέα, ανθοκυανίνες και φλαβονοειδή ) έχει αποδειχτεί ότι ελαττώνει τις χαμηλής πυκνότητας λιποπρωτεΐνες (LDL), την οξείδωση της χοληστερόλης και τη συσσώρευση των αιμοπεταλίων. Τα παραπάνω συστατικά του κόκκινου κρασιού διαθέτουν επίσης σειρά επιπρόσθετων καρδιοπροστατευτικών και αγγειοπροστατευτικών ιδιοτήτων εξαιτίας της αντιαθηρωματοσκληρυντικής, αντιαρρυθμικής και αγγειοχαλαρωτικής δράσης τους [1]. Η ρεσβερατρόλη εκτός από την ισχυρή αντιοξειδωτική της ιδιότητα ασκεί επωφελές αποτέλεσμα στην έναρξη και την εξέλιξη της αρτηριοσκλήρυνσης, αποτρέπει το οξειδωτικό στρες και τη δημιουργία αντιδραστικών ριζών οξυγόνου, ασκεί αντιφλεγμονώδη δράση, αναχαιτίζει την τροποποίηση των λιποπρωτεϊνών χαμηλής πυκνότητας και τη συσσώρευση αιμοπεταλίων, τροποποιεί τις επιπλοκές της αρτηριοσκλήρυνσης ή αθηρωματοσκλήρυνσης και διαθέτει καρκινοπροληπτικές ιδιότητες. [2, 4].
Πίνοντας κανείς μικρή ποσότητα κόκκινου κρασιού, σύμφωνα με τη διεθνή βιβλιογραφία, μπορεί να περιορίσει καταστάσεις του οργανισμού, που μπορεί να οδηγήσουν στην πρόκληση αρτηριοσκλήρυνσης ή αθηρωματοσκλήρυνσης (μια προοδευτικά εξελισσόμενη κατάσταση των αρτηριών, που χαρακτηρίζεται από συσσώρευση λιπιδίων και ινωδών στοιχείων στις αρτηρίες και θεωρείται ο σημαντικότερος παράγοντας δημιουργίας καρδιοκυκλοφορικής νόσου) [3, 5]. Η ρεσβερατρόλη, ως αντιοξειδωτική ουσία δρα επίσης και νευροπροστατευτικά, περιορίζοντας τον κίνδυνο πρόκλησης νόσου του Alzheimer ή γεροντικής άνοιας [6].
Η λήψη 1-2 κουταλιών της σούπας ‘‘Γκελάντο’’ ημερησίως αρκούν για να ωφεληθεί κανείς από τα πολύτιμα αντιοξειδωτικά συστατικά του.
Πίνοντας κανείς κόκκινο κρασί στη σωστή ποσότητα και ποιότητα, χωρίς χημικά συντηρητικά από σταφύλια βιολογικής καλλιέργειας, όπως το ‘‘Γκελάντο’’ μπορεί να προστατεύσει το καρδιοκυκλοφορικό του σύστημα [French paradox) , την ομαλή λειτουργία του εγκεφάλου και του νευρικού του συστήματος,, να προστατεύσει τη συνολική του υγεία του από εκφυλιστικές νόσους και να καθυστερήσει το γήρας, ευνοώντας έτσι τη μακροβιότητά του. Η ελάττωση της ακουστικής ικανότητας που ευνοείται από την έκθεση σε συνεχόμενους θορύβους ή από έκθεση σε ωτοτοξικά φάρμακα βρέθηκε ότι οφείλονται σε βλάβες των τριχωτών κυττάρων του έσω ωτός, που προκαλούνται από τις ελεύθερες αντιδραστικές ρίζες οξυγόνου, που δημιουργούνται από το στρες εξ αιτίας του θορύβου ή των ωτοτοξικών φαρμάκων. [7]. Πρόσφατες εργαστηριακές μελέτες έδειξαν τη σημασία της ειδικής αντιοξειδωτικής δράσης της ρεσβερατρόλης του κόκκινου κρασιού στο έσω ους και πρόληψη της βαρηκοΐας που σχετίζεται με ισχαιμία, έκθεση σε θόρυβο και γήρανση του οργανισμού[8]. H λήψη κόκκινου κρασιού με ρεσβερατρόλη εμποδίσει την ακουστική βλάβη που οφείλεται σε θορύβους και ωτοτοξικά φάρμακα [8]. Γενικά, το κόκκινο γλυκό κρασί, όταν λαμβάνεται σε μικρές ποσότητες δρα τονωτικά και ζωογονεί [9]. Η λήψη επιτρεπτών ποσοτήτων κόκκινου κρασιού πρό των γευμάτων είναι ευεργετική για την όρεξη και την πέψη, ιδίως σε άτομα που βρίσκονται σε ανάρρωση, εξασθενημένους οργανισμούς ή τα ηλικιωμένα άτομα και εφόσον δεν υπάρχει κάποια άλλη αντένδειξη λήψης μικρής ποσότητας οινοπνεύματος , [10, 11].
Βιβλιογραφία
1. Leifert W, . Abeywardena M . Cardioprotective actions of grape polyphenols . Nutrition Research , 2008:28(11) 729 - 737. .
2. Orallo F. Trans-resveratrol: a magical elixir of eternal youth? 2008;15(19):1887-98.
3. Fan E, Zhang L, Jiang S, Bai Y. Beneficial effects of resveratrol on atherosclerosis. 2008 Dec;11(4):610-4.
4. Leifert WR, Abeywardena MY. Cardioprotective actions of grape polyphenols. 2008 Nov;28(11):729-37.
5. Das S, Das DK. Resveratrol: a therapeutic promise for cardiovascular diseases. 2007 Jun;2(2):133-8.
6. Karuppagounder SS, Pinto JT, Xu H, Chen LH, Beal MF, Gibson GE. Dietary supplementation with resveratrol reduces plaque pathology in a transgenic model of Alzheimer's disease. 2008 Nov 8.
7. Kopke R, Allen KA, Henderson D, Hoffer M, Frenz D, Van de Water T. A radical demise. Toxins and trauma share common pathways in hair cell death. Ann N Y Acad Sci. 1999 Nov 28;884:171-91.
8. Seidman M, Babu S, Tang W, Naem E, Quirk WS. Effects of resveratrol on acoustic trauma. Otolaryngol Head Neck Surg. 2003 Nov;129(5):463-70.
9. Αφεντούλης Θ. Φαρμακολογία. Β΄Έκδοση, σελ 34-42, Εν Αθήναις, 1883.
10. Turner TB, Merry E, Kimball AW. Measurement of alcohol related effects in man : chronic effects in relation to levels of alcohol consumption. John Hopkins Med. J. 1977, 5, 235-248, 273-286.
11. Ritchie JM. The aliphatic alcohols. Goodman and Gilman’s. The pharmacological basis of Therapeutics, 6tth edition, 1980, p. 385, Macmilan Co. , N.York.
Τελευταία Ενημέρωση (Παρασκευή, 29 Σεπτέμβριος 2023 05:15)